Page 15 - Coğrafya 11 | 1.Ünite
P. 15
EKOSİSTEMLERİN ÖZELLİKLERİ VE İŞLEYİŞİ 11. Sınıf
UYGULAMA
Aşağıdaki dünya haritasında biyomların bulunduğu alanlar numaralarla gösterilmiştir. İsimleri verilen
biyomlarla ilgili numaraları eşleştiriniz.
10
7
6 1
5
11 4
8
2 12
9
3
0 2000 4000
km
Yağmur ormanları biyomu Kutup biyomu Savan biyomu
Yaprak döken ormanlar biyomu Dağ biyomu Çöl biyomu
İğne yapraklı ormanlar biyomu Tatlı su biyomu Ilıman çayırlar biyomu
Çalı biyomu Tuzlu su biyomu Tundra biyomu
B EKOSİSTEMLERİN UNSURLARI
Ekosistem, biyosferde birbirleriyle sürekli etkileşim hâlinde olan canlı ve cansız unsurlardan oluşur (Şema
1.2). Canlılar, çevrelerindeki canlı ve cansız varlıklarla ilişkili şekilde yaşamlarını sürdürür.
Farklı ekosistemleri içinde barındıran doğada hiçbir ekosistem diğerlerinden ta mamen bağımsız değildir.
Sınırları değişkenlik gösteren ekosistemler, küçük bir gölden okyanusa kadar değişen boyutlara sahiptir. Ener-
jisini Güneş'ten alan tüm ekosistemler, canlı ve cansız unsurların düzenli çalışmasıyla işlevini sürdürebilir. Her
ekosistemde enerji ve madde dolaşımı sayesinde üreme ve gelişme faaliyetlerinin yanı sıra ölüm olayı ger-
çekleşir. Yeryüzündeki bütün ekosistemler, dinamik bir yapıya sahip olup belirli koşullarda değişebilmektedir.
Ekosistemde meydana gelen bir de ğişiklik, o ekosistem içerisindeki daha küçük olan diğer ekosistemleri de
etkilemektedir.
EKOSİSTEMLERİN UNSURLARI
Canlı Unsurlar Cansız Unsurlar
• Bitkiler Fiziksel Unsurlar Kimyasal Unsurlar
• Hayvanlar
• Ayrıştırıcılar
• Işık Organik Maddeler İnorganik Maddeler
• Rüzgâr
• Yağış
• Sıcaklık Yağ, protein, vitamin Su, oksijen ve
• Nem ve karbonhidratlar karbondioksit
Şema 1.2: Ekosistemleri oluşturan unsurlar
25