Page 6 - Coğrafya 11 | 3.Ünite

KÜRESEL ORTAM: BÖLGELER VE ÜLKELER

Mezopotamya Medeniyeti
Mezopotamya, Yunancada iki nehir arası anla-
mına gelmektedir. Güneydoğu Toros Dağ ları’ndan
başlayarak güneyde Basra Körfezi'ne kadar uzanan
bu alan, Fırat ve Dicle nehirleri arasında ki bölgeyi
kapsamaktadır (Harita 3.1). Buradaki uygar lıkların ge-
lişmesinde Fırat ve Dicle nehirlerinin yanı sıra verim-
li tarım alanları ile elverişli iklim koşulları önemli bir
etkiye sahiptir. Bölgenin düz arazilerden oluş ması,
önemli göç ve ticaret yolları üzerinde bulun ması sık
sık istilalara uğramasına ve farklı kültürlerin bu böl-
gede yaşamasına neden olmuştur. Sümerler, Asur-
lular, Babilliler, Akadlar ve Elamlar Mezopotam ya’da
kurulan medeniyetlere örnek verilebilir (Görsel 3.3). Görsel 3.3: Ulu Cami (Mardin)
Tarım, bölgede kurulan medeniyetler için oldukça önemli bir yere sahiptir. Tarıma uygun olmayan ara-
zilerin tarıma kazandırılması adına sulama kanalları yapılmış ve bataklıklar kurutulmuştur. Tarımla birlikte
kurulan köylerin zaman içerisinde büyüyerek şehirlere dönüşmesi ilk devletlerin kurulmasını sağlamıştır.
Mezopotamya’da kurulan medeniyetlere ait
mima ri eserlerde yapı malzemesi olarak daha çok
kerpiç kullanılmıştır. Bu durum, Mezopotamya me-
deniyetine ait kalıntıların sağlıklı bir şekilde günü-
müze ulaşmasını engelleyen önemli bir etken olmuş-
tur. Mezopotam ya uygarlıklarının insanlığa bırakmış
olduğu en önemli miras yazının bulunmasıdır (Sü-
merler). Bu sayede bilgi ve kültürün küresel bazda Atlas Okyanusu
aktarılması kolaylaşmış, toplumlar arası etkileşimde
Mezopotamya Medeniyeti
önemli aşamalar kaydedilmiştir.
Mısır Medeniyeti
Mısır Medeniyeti Akdeniz Medeniyeti
İnka Medeniyeti
Mısır, Afrika’nın kuzeydoğusunda Nil Nehri çev- Aztek ve Maya Medeniyeti
resinde kurulmuş bir medeniyettir (Harita 3.1). Ku- Hint Medeniyeti
rulmasında Nil Nehri ve onun oluşturduğu verimli Çin Medeniyeti
topraklar ile sıcak iklim koşulları etkili olmuştur. Bu
nedenle Mısır, Nil Nehri'nin bir hedi yesi olarak kabul
edilir. Etrafının çöl ve denizlerle çevrili olması, diğer
medeniyetlerle etkileşimini azaltarak kendine özgü 0 1500 3000
ve uzun ömürlü bir medeniyet olmasını sağlamıştır. km
Tarım, bu dönemde Mısır halkının en önemli geçim
kaynağıydı. Nil Nehri'nin taşma zamanlarını hesap- Harita 3.1: İlk medeniyetler
lamak amacıyla güneş takvimini geliştiren Mısırlılar,
taşkın sonrası tarla sınırlarını yeniden düzenlemek amacıy la yaptıkları çalışmalarla matematik ve geomet-
rinin gelişmesine katkı sunmuştur. Kendilerine özgü hiyeroglif adı veri len yazıyı kullanan Mısırlılar, tıp ve
eczacılıkta da önemli gelişmeler kaydetmiştir (Görsel 3.4).

Görsel 3.4: Mısır medeniyeti (Kahire / Mısır)

164