Page 29 - Coğrafya 12 | 1.Ünite

saat

2 2 3 Küresel İklim Değişimi ile Mücadele

Doğa ve medeniyet üzerindeki etkileri dikkate alındığında günümüzün öncelikli ve en fazla çözüme ihti-
yacı olan sorunu küresel iklim değişimidir. Büyük ölçüde insan kaynaklı bu sorunun çözümü yine insanın
elindedir. İnsanlığın ortak geleceği için hükûmetlerin, bilim insanlarının ve toplumun tüm kesimlerinin
yerel ve küresel ölçekte sorumluluk üstlenmesi gerektiği bir eşikteyiz.

Uluslararası Çözüm Arayışları

Hükûmetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC)

IPCC, Birleşmiş Milletlere bağlı Dünya Meteoroloji Örgütü ve Bir-
leşmiş Milletler Çevre Programı tarafından 1988’de iklim değişimine
insan etkilerini ve iklim değişiminin risklerini değerlendirmek üzere
kurulmuştur. Farklı yıllarda yayımlanan raporlarla insan kaynaklı ik-
lim değişiminin bilimsel kanıtları ortaya konulmuştur.

IPCC, farklı ülkelerden bilim insanlarının bir araya gelerek küresel
iklim değişiminin etkilerini azaltma ve değişime uyum sağlamanın
değerlendirildiği çalışmaları organize eder (Görsel 2.14). Şimdiye Görsel 2.14: BM Hükûmetlerarası
kadar beş değerlendirme raporu yayımlanmıştır. Raporlarda ülkelerin İklim Değişikliği Konferansı
yöneticilerine güvenilir, bilimsel bilgi vermek amaçlanmaktadır.

Kyoto Protokolü
1992’de Rio’da (Brezilya) imzalanan Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çevre Sözleşmesi insan kay-
naklı iklim değişiminin olumsuz etkilerinin önlenmesi ve sera gazı salınımının düşürülmesini teklif eden
uluslararası ilk anlaşmadır. Anlaşma, hükûmetler için bağlayıcı olmadığından dolayı 1997’de Japonya’nın
Kyoto kentinde güncellenmiş ve Kyoto Protokolü adını alıp 2005 yılında yürürlüğe girmiştir. Türkiye’nin
2009 yılında taraf olduğu protokole 191 ülke ve AB dâhildir.
Kyoto Protokolü’ne göre

• Ülkeler sera gazı salınımını 1990 yılı seviyesinin %5 altına çekecektir.
• Fosil yakıtlar yerine alternatif enerji kaynakları kullanılacaktır.

• Az enerji tüketen sistemlere geçilecektir.
Protokol, 2013-2020 yıllarını kapsayan taahhüt dönemine girmiştir. Doha’daki (Katar) toplantıda yapılan
değişiklik ile 2020 yılında sera gazı salınımlarının %18 azaltılması kararlaştırılmıştır.

Paris İklim Anlaşması

Paris İklim Anlaşması, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi çerçevesinde sera gazları
salınımını azaltmaya yönelik önlemleri içeren bir anlaşmadır. 191 ülke tarafından imzalanmış ve 2016’da
yürürlüğe girmiştir. Anlaşmanın başlıca amaçları şunlardır:

• Küresel sıcaklık artışının 2 0C altında kalmasını sağlamak
• Sera gazı salınımını azaltmak
• Çevreci, sürdürülebilir ekonomi politikalarına önem vermek

Sivil Toplum Kuruluşları
Küresel iklim değişiminin etkilerine karşı sivil toplum kuruluşları halkı bilgilendirme, kamuoyu oluşturma
ve proje geliştirme gibi faaliyetlerde bulunmaktadır.

39