Page 24 - Coğrafya 12 | 1.Ünite

saat

2 2 2 Küresel İklim Değişiminin Gözlenen ve Öngörülen Etkileri

Hava sıcaklıklarının meteorolojik ölçümlerle kaydedildiği 1860 yılından bu yana en yüksek sıcaklıklar,
1990’dan sonra ölçülmüştür. Ortalama kara ve okyanus yüzey sıcaklığı son yüz yılda yaklaşık 0,9 C artmış-
0
tır. Bu ve benzeri meteorolojik olaylar küresel ısınmanın göstergesidir. Bilim insanlarına göre küresel iklim
değişiminin gerçekliğine ve bu değişimin insan kaynaklı olmasına dair bir kuşku yoktur.

İklim; doğal, beşerî ve ekonomik sistemlerin tümünü etkiler. İklim elemanlarındaki herhangi bir değişimin
pek çok sonucu olacaktır. Küresel iklim değişimi gibi iklim sistemindeki köklü değişimlerin de ölçülen,
gözlenen ve bilim insanlarınca tespit edilen olası etkileri vardır.

Uç Değerdeki Hava Olayları ve İklim Şartlarının Değiş-
mesi: Küresel ısınma olarak adlandırılan ortalama sı-
caklık artışı, sıcak hava dalgalarının yaşanması, şiddetli
yağış sıklığının artması, bazı yerlerde yağış artışı bazı
yerlerde ise kuraklığın yaşanması küresel iklim deği-
şikliğinin meteorolojik etkileridir. Hava olaylarında
görülen uç değerlerin ve iklim şartlarındaki değişimin
giderek artacağı öngörülmektedir.

Sıcaklık artışı insanlarda sağlık sorunlarının artmasına
neden olur. Ayrıca hastalık taşıyıcı canlıların yayılış
alanlarının genişlemesiyle birlikte sıtma, malarya, ko-
lera ve Kırım-Kongo kanamalı ateşi gibi hastalıkların
artması beklenmektedir.

Meteorolojik ve Hidrometeorolojik Kökenli Afetle-
rin Artması: Küresel iklim değişimi nedeniyle fırtına,
sel, kuraklık ve orman yangını gibi iklim kökenli do-
ğal afetler artış göstermiştir. Bu tür afetlerin dağılışında
bölgeden bölgeye değişiklikler görülür. Nemli bölge-
ler, yağış düzensizlikleri ve şiddetli yağışların yol açtığı
Görsel 2.8: Kenya’da yaşanan kuraklıkta su sellerle karşı karşıyadır. Ayrıca önümüzdeki dönemde
ihtiyacını gidermek için açılan 5 m derinlikteki kuyu bazı yerlerde yağış azlığı ve aşırı buharlaşma sonucu
gerçekleşen kuraklığın olumsuz etkileri artacaktır.

Günümüz kahve üretim Sıcaklık ortalamalarının 2
sahaları oC artması hâlinde kahve Ekonomik ve Sosyal Etkilerin Ortaya Çıkması: Küresel
üretim sahaları
iklim değişiminin üretimin, istihdamın ve büyümenin
azalması gibi ekonomik; işsizlik ve göç gibi sosyal so-
UGANDA UGANDA runların yaşanmasına yol açmaktadır. Su kaynaklarının
azalması; susuzluğa ve tarım üretiminin düşmesine do-
layısıyla kıtlıkların yaşanmasına neden olacaktır (Gör-
sel 2.8). İnsanlık iklim değişiminin neden olduğu kitle-
sel göçlerle karşı karşıyadır.
0 100 200 300
Km
Uygun Yarı uygun Uygun İklimsel değişmeler ülke ekonomilerini de olumsuz
olmayan etkileyecektir. Araştırmalara göre ekonomisi kahve
tarımına dayalı Uganda’da ortalama sıcaklıkların 2 ºC
Harita 2.1: Sıcaklıkta yaşanacak artışın Uganda’da-
ki kahve üretim alanlarına etkisi (UNFCCC, 2007) artmasıyla kahve üretimi çarpıcı bir şekilde azalacaktır
(Harita 2.1).

34