Page 12 - Coğrafya 9 | 1.Ünite

1. ÜNİTE || DOĞAL SİSTEMLER

C) KONUM

Konuya Başlarken

Bir bölgenin ya da ülkenin dünya üzerindeki yerinin ifade edilmesine konum adı verilir. Bölgenin
veya ülkenin farklı nedenlerle oluşan konumu, buna bağlı oluşan etkilerin belirlenmesinde kolay-
lıklar sağlar.
1. Bir ülkenin dünya üzerindeki yerini nasıl tanımlarsınız?
2. Yaşadığınız yeri nasıl tarif edersiniz?

Konum, mutlak ve göreceli konum olarak ikiye ayrılır (Şema 1.4).
KONUM

Mutlak Konum Göreceli Konum
Şema 1.4: Konum türleri

Mutlak Konum: Dünya üzerindeki bir alanın Ekvator’a ve Baş-
langıç Meridyeni’ne (Greenwich) göre konumunu ifade eder.
Bir alanın mutlak konumu belirlenirken o alanı sınırlandıran
paralel ve meridyen değerleri kullanılır.
Mutlak konum, tanımlaması yapılan alana bazı önemli özellikler
kazandırır. Örneğin Ekvator’a yakın olan bir alanın sahip olduğu
özellikler ile kutup noktalarına yakın olan bir alanın sahip olduğu
özellikler birbirinden farklıdır (enlem etkisi).

Göreceli Konum: Dünya üzerindeki bir yerin kıtalara, denizle-
re, boğaz ve kanallara, ülkelere, yer şekillerine, yer altı ve yer üstü
zenginliklerine göre belirlenen konumudur.
Göreceli konum; iklim özellikleri, bitki örtüsü, tarım ürünleri,
ekonomik faaliyetler, ulaşım, nüfus ve yerleşme özellikleri, jeopo-
litik ve jeostratejik özellikler gibi unsurlar üzerinde etkilidir.
Ders İçi Çalışma

Aşağıdaki tabloda, Türkiye ve Rusya’ya ait bazı özellikler
verilmiştir.
Verilen özelliklerden hangilerinin mutlak konuma,
hangilerinin göreceli konuma ait olduğunu tablodaki ilgili
alana işaretleyiniz.
Mutlak Göreceli
Özellikler
Konum Konum

Türkiye’de aynı anda tek ortak saat kullanılması

Rusya’nın hem Büyük Okyanus’a hem de Karadeniz’e kıyısının olması

Türkiye’nin üç tarafının denizler ile çevrili bir yarımada ülkesi olması
Rusya’nın doğusu ile batısı arasındaki boylam farkının Türkiye’ye göre daha
fazla olması
Türkiye’nin güneyi ile kuzeyi arasındaki kuş uçumu uzaklığının Rusya’ya
göre daha az olması
Rusya’nın ve Türkiye’nin hem Asya kıtasında hem de Avrupa kıtasında top-
raklarının olması

58
ı ı| |ı ı