Page 33 - Coğrafya 9 | 1.Ünite

1. ÜNİTE || DOĞAL SİSTEMLER

Ç) HARİTALARDA YER ŞEKİLLERİNİN GÖSTERİMİ

Konuya Başlarken
Dünyayı anlama ve tanıma arzusu ile hareket eden coğrafyacılar; gezdikleri, gördükleri yerlerin yer
şekillerini haritalara aktarmak istemişlerdir. Bunu yaparken de çok değişik yöntemler kullanmışlardır.
1. Yer şekillerinin gösteriminde kullanılan yöntemler neler olabilir?
2. Okulunuzdaki coğrafya haritalarında yer şekillerinin gösteriminde yaygın olarak kullanılan
yöntem hangisi olabilir?

Dünya yüzeyindeki yer şekillerinin haritalara aktarılmasında
çeşitli yöntemler geliştirilmiştir. Bunlar; eş yükselti eğrileri yönte-
mi, kabartma ve renklendirme yöntemleridir.

Eş Yükselti Eğrisi ( İzohips) Yöntemi: Deniz seviyesinden
itibaren yükseltileri aynı olan noktaların birleştirilmesiyle elde
edilen eğrilerin kullanıldığı yöntemdir (Görsel 1.45).
Özellikleri
• Eş yükselti eğrileri kapalı eğrilerdir. En dıştaki eğriden içe
doğru yükseltileri artar.
• Bir eş yükselti eğrisi üzerindeki tüm noktaların yükselti
değeri aynıdır.
• Eş yükselti eğrileri, farklı bir yükselti basamağını temsil
ettiği için eğriler birbirlerini kesmez.
• Bir izohips haritasında eş yükselti eğrileri arası yükselti
farkı (eküidistans değeri) eşittir. Eküidistans değeri ,izo-
hips haritasının ölçeğine bağlı olarak değişir (Harita 1.8).

Görsel 1.45: Eş yükselti eğrisi yöntemi

0 10 km
Harita 1.8: Eş yükselti eğrileri arası yükselti farkı

• İzohips haritasında sıfır (0) metre eğrisi kıyı çizgisini gösterir.
• Eş yükselti eğrilerinin birbirine yakın olduğu (sıklaştığı)
alanlarda eğim fazla, birbirinden uzaklaştığı (seyrekleştiği)
alanlarda eğim azdır.
• En içteki eş yükselti eğrisinin içinde nokta, üçgen veya artı
işaretiyle gösterilen yerler o alanın en yüksek noktasını gös-
terir.
• Birbirini çevrelemeyen komşu eş yükselti eğrilerinin yük-
selti değeri aynıdır (Harita 1.9).
0 10 km
• Eş yükselti eğrileri arasında içe doğru ok bulunması, okun
devam ettiği eğriler boyunca aynı yükselti aralığıyla yükselti- Harita 1.9: Komşu eş yükselti eğrilerinin
nin azaldığını gösterir. yükselti değeri

79
ı ı| |ı ı