Page 8 - Felsefe

Felsefe 10

Bilimin Değeri
• Bilimsel gelişmelerin faydalı olduğunu düşünenler kadar zararlı olduğunu düşünen bakış açıları da
vardır.
• Bilimsel bilginin kullanımı açısından oluşan yeni durumlar onun değerini azaltabilir ya da artıra-
bilir.Örneğin atomun kullanıldığı tomografi cihazı, bir hastalığın tedavisinde fayda sağladığı gibi
yanlış ya da gereksiz kullanımı yüzünden alınan radyasyon da ciddi bir hastalığı başlatabilir.
• Bilimin, insanın sırf bilme merakını karşılaması açısından entelektüel değerinden bahsedilebilir.
• Bilim insanının ve bilimsel yöntemin karakteristik özellikleri, insanın ahlaki yaşamına rehber olabilir.
• Bilimsel tavır, kişiye nesnel düşünme, tarafsız davranma, sabırlı olma ve ayrıntılı düşünme beceri-
sini kazandırabilir.

Tomografi cihazı

Bilim ve Felsefe İlişkisi
Tarihe bakıldığı zaman önceden bilim ve felsefenin iç içe olduğu görülmektedir. Büyük filozofların
bilimle uğraştığı ve aynı zamanda bilimlerin felsefe altında öğretildiği bilinmektedir. Örneğin Thales’in
güneş tutulmasını hesap etmesi veya Aristoteles’in canlıları sınıflandırması; İbn Sînâ’nın “el-Kanun fi’t-
Tıp” eserinde ele aldığı tıp alanındaki çalışmaları; Descartes’ın fizik ve geometri çalışmalarıyla analitik
geometrinin kurucusu olması gibi. Bu durum, günümüz filozofları için de geçerliliğini korumaktadır.
Eskiye nazaran felsefe ve bilim arasında kopuş söz konusu olsa da felsefe, somut olgular hakkında bili-
min verilerinden yararlanmakta; bilim de teorilerini oluştururken aynı zamanda bir tür felsefe yapmakta
veya felsefeye başvurmak zorunda kalmaktadır. İkisinin de çok önemli kesişim noktası, akıl yürütmeler
ve analitik düşünme yollarıdır.
Bilim ve felsefe arasındaki en temel farklar, konu edinme ve bu konuları ele alış yöntemlerinden kay-
naklanmaktadır. Bilimin konu ve yöntemi somut olgu ve olaylara yönelik olup konusunu objektif (yansız)
bir şekilde işlemekle yükümlüdür.
Felsefe; bilimin yaklaşım ve sonuçlarının etkilerini, bunların ontolojik ve etik anlamlarını, insan eyle-
mine ve değer alanına ilişkin problemleri ele alır. Bilimin somut, duyumlanabilir ve gözlemlenebilir alan-
la sınırlı kalmasına karşın felsefe, düşünülebilir ve “ide” ve “ideal” olanın bilgisiyle ilgilidir. Hak, adalet,
özgürlük, iyilik ve güzellik gibi soyut durumlar bunlar arasında gösterilebilir.

7