Page 44 - Fen Lisesi Fizik 12 | 5. Ünite

5.

ÜNİTE 5.4 COMPTON SAÇILMASI VE DE BROGLİE DALGA BOYU
5.4 COMPTON SAÇILMASI VE DE BROGLİE DALGA BOYU

5.4.2. COMPTON SAÇILMASI İLE İLGİLİ HESAPLAMALAR

SORU 1 ÇÖZÜM

Compton olayında 12,4 Å dalga boylu bir X-ışını fo- Gelen fotonun enerjisi E = h.c/λ bağıntısıyla bulunur.
tonu serbest bir elektrona çarparak enerjisinin
%80'ini elektrona aktarıyor. a) E=12 400/12,4=1 000 eV
Bu enerjinin %80'i elektrona aktarılıp %20'si foton
Buna göre da kaldığına göre saçılan elektronun enerjisi 800
a) Elektrona aktarılan enerji kaç eV'tur? eV, saçılan fotonun enerjisi ise 200 eV olur.
b) Saçılan fotonun dalga boyu kaç Å olur?
c) Gelen ve saçılan foton arasındaki dalga boyu far- b) Saçılan fotonun dalga boyu için E = h.c/ λ eşitliği
kı kaç Å dur? (h.c=12 400 eV. Å) kullanılabilir.
200=12 400/ λ
λ=12 400/200=62 Å bulunur.

c) ∆λ=62-12,4=49,6 Å

SORU 2 ÇÖZÜM

10 Å dalga boylu bir X-ışını fotonu, serbest bir a) Saçılan ve gelen fotonun dalga boyu arasındaki
elektrona çarparak geliş doğrultusuna göre 90 farkı hesaplamak için
0
272
açıyla saçılıyor. _ h
-

Om ^ ' - = m.c ^ 1cosi
Δλ= (λ� λ)= (1- cosθ)h
= m mh
e
Buna göre
a) Fotonun dalga boyu kaç Å artmıştır? eşitliği kullanılabilir.
b) Saçılan fotonun dalga boyu kaç Å dur? ∆λ= 0,024.(1-cos90 )= 0,024 Å bulunur.
0
(Compton dalga boyu=0,024 Å, cos 90 =0)
0
b) Gelen fotonun dalga boyu 0,024 Å artacağından
dolayı saçılan fotonun dalga boyu
λ’=10+0,024=10,024 Å bulunur.
SORU 3 ÇÖZÜM

Compton olayında saçılan foton geliş doğrultusu ile Saçılan ve gelen fotonun dalga boyları arasındaki
37 lik açı yaparak saçılıyor. fark
0
_ h
-
'
= m mh
Δλ= (λ� λ)= (1- cosθ)h
Om ^ - = m.c ^ 1cosi
Saçılan foton bağıntısıyla hesaplanabilir. Gelen fotonun dalga
e
Gelen foton boyu
37 0 Geliş
doğrultusu
0
∆λ= 0,024.(1-cos37 )= 0,0048 Å artmıştır.
Saçılan elektron
Buna göre gelen fotonun dalga boyu kaç Å art-
mıştır? (Compton dalga boyu=0,024 Å, cos 37 =0,8
0
cos53 =0,6)
0