Page 52 - Fen Lisesi Kimya 12 | 1.Ünite
P. 52

1.6.2. Korozyondan Korunma



                                                  Korozyon, kaynakların ve ürünlerin boşa harcanmasına,
                                               üretimin durmasına ve birçok kazaya neden olur. Bu nedenle
                                               metal malzemeleri korozyondan korumak amacıyla çeşitli yön-
                                               temler kullanılır. Korozyon bir yüzey olayıdır, metal ile ortamın
                                               temas yeri olan ara yüzeyde oluşur. Metalin ortamla etkileşimi
                                               çeşitli yöntemlerle kesilerek korozyon engellenmeye çalışılır.
                                               Bu yöntemlerin başında pasif bir koruma yöntemi olan boya-
                                               ma işlemi gelir. Metal üstündeki boya tabakası metalin ortamla
                                               olan etkileşimini keserek korozyona engel olur. Boyama işlemi
                                               ekonomik olmasına rağmen zamanla boyada meydana gelen
                                               aşınma korozyondan tam korunmayı sağlamaz (Görsel 1.37).
                  Görsel 1.37: Boyanmış paslı metal
                                               Bunun dışında çeşitli metalik, organik ve anorganik kaplama
                                               yöntemleri de kullanılır.
                                                  Elektrolitik yöntemle metalleri kaplama, korozyondan
                                               korunma yöntemlerinden biridir. Elektrolitik metal kaplama,
                                               metalik olan veya olmayan bir malzeme yüzeyine elektrokim-
                                               yasal metotlarla  bir film oluşturulmasıdır. Günlük yaşamda bu
                                               yöntem kullanılarak üretilmiş pek çok ürün bulunur: titanyum
                                               kaplama saatler, altın kaplama takılar, granit kaplama tavalar...
                                               Bu işlemde temel ilke, kaplama malzemesinin kaplanan metale
                                               göre ortamdan daha az etkilenmesidir. Ancak kaplama yüze-
         62                                    yinde oluşan çizik veya gözenekler kaplanan metalin korozyona
                                               uğramasına neden olur.
                                                  Korozyondan korunmada en etkin yöntem katodik koruma
                                               yöntemidir. Kurban elektrot yöntemi olarak da bilinen katodik
                                               koruma tekniği özellikle demir, bakır, kurşun, alüminyum gibi
                                               metallere ve bazı alaşımlara uygulanır. Metal veya alaşımlara
                                               katodik korumanın uygulanabilmesi için bu metaller sulu bir
                                               çözelti içine daldırılmış veya metallerin çevreleri ıslak madde-
                                               lerle sarılmış olmalıdır.
                                                  Doğal sular, içlerinde bulunan çözünmüş iyonlar nedeniyle
                                               bir elektrolit rolü üstlenir. Suyla temas eden metal yüzeyindeki
                                               bazı bölgeler anot, bazı bölgeler de katot özelliği gösterir. Böy-
                  Görsel 1.38: Gemi zinciri
                                               lece metal yüzeyinde mikro veya makro büyüklükte korozyon
                                               oluşabilir (Görsel 1.38). Bu korozyonun nedeni, metal bileşi-
                                               mindeki safsızlık ya da yüzey temizleme işlemlerinden ileri ge-
                                               len kabuk veya çatlaklardır. Metalden veya elektrolitten kaynak-
                                               lanan bu heterojen yapı, metal yüzeyinde bir potansiyel farkının
                                               oluşmasına neden olur. Korozyon sonucu anotta çözünen metal,
                                               iyon hâlinde çözeltiye geçer. Eğer metal demir ise anot tepkimesi
                                               şu şekildedir:
                                                                     Fe     Fe + 2e -
                                                                             2+
                                                  Bu reaksiyon sonucu ortaya çıkan elektronlar metalin içinden
                                               akarak katot bölgesine gider. Korozyon olayının devamı için
                                               katotta bir indirgeme tepkimesi meydana gelmesi ve bu
   47   48   49   50   51   52   53   54   55   56   57