Page 52 - Fen Lisesi Kimya 12 | 1.Ünite

1.6.2. Korozyondan Korunma
Görsel 1.37: Boyanmış paslı metal
62
Görsel 1.38: Gemi zinciri
Korozyon, kaynakların ve ürünlerin boşa harcanmasına,
üretimin durmasına ve birçok kazaya neden olur. Bu nedenle
metal malzemeleri korozyondan korumak amacıyla çeşitli yön-
temler kullanılır. Korozyon bir yüzey olayıdır, metal ile ortamın
temas yeri olan ara yüzeyde oluşur. Metalin ortamla etkileşimi
çeşitli yöntemlerle kesilerek korozyon engellenmeye çalışılır.
Bu yöntemlerin başında pasif bir koruma yöntemi olan boya-
ma işlemi gelir. Metal üstündeki boya tabakası metalin ortamla
olan etkileşimini keserek korozyona engel olur. Boyama işlemi
ekonomik olmasına rağmen zamanla boyada meydana gelen
aşınma korozyondan tam korunmayı sağlamaz (Görsel 1.37).
Bunun dışında çeşitli metalik, organik ve anorganik kaplama
yöntemleri de kullanılır.
Elektrolitik yöntemle metalleri kaplama, korozyondan
korunma yöntemlerinden biridir. Elektrolitik metal kaplama,
metalik olan veya olmayan bir malzeme yüzeyine elektrokim-
yasal metotlarla bir film oluşturulmasıdır. Günlük yaşamda bu
yöntem kullanılarak üretilmiş pek çok ürün bulunur: titanyum
kaplama saatler, altın kaplama takılar, granit kaplama tavalar...
Bu işlemde temel ilke, kaplama malzemesinin kaplanan metale
göre ortamdan daha az etkilenmesidir. Ancak kaplama yüze-
yinde oluşan çizik veya gözenekler kaplanan metalin korozyona
uğramasına neden olur.
Korozyondan korunmada en etkin yöntem katodik koruma
yöntemidir. Kurban elektrot yöntemi olarak da bilinen katodik
koruma tekniği özellikle demir, bakır, kurşun, alüminyum gibi
metallere ve bazı alaşımlara uygulanır. Metal veya alaşımlara
katodik korumanın uygulanabilmesi için bu metaller sulu bir
çözelti içine daldırılmış veya metallerin çevreleri ıslak madde-
lerle sarılmış olmalıdır.
Doğal sular, içlerinde bulunan çözünmüş iyonlar nedeniyle
bir elektrolit rolü üstlenir. Suyla temas eden metal yüzeyindeki
bazı bölgeler anot, bazı bölgeler de katot özelliği gösterir. Böy-
lece metal yüzeyinde mikro veya makro büyüklükte korozyon
oluşabilir (Görsel 1.38). Bu korozyonun nedeni, metal bileşi-
mindeki safsızlık ya da yüzey temizleme işlemlerinden ileri ge-
len kabuk veya çatlaklardır. Metalden veya elektrolitten kaynak-
lanan bu heterojen yapı, metal yüzeyinde bir potansiyel farkının
oluşmasına neden olur. Korozyon sonucu anotta çözünen metal,
iyon hâlinde çözeltiye geçer. Eğer metal demir ise anot tepkimesi
şu şekildedir:
Fe Fe + 2e -
2+
Bu reaksiyon sonucu ortaya çıkan elektronlar metalin içinden
akarak katot bölgesine gider. Korozyon olayının devamı için
katotta bir indirgeme tepkimesi meydana gelmesi ve bu