Page 7 - Fen Lisesi Kimya 12 | 4.Ünite

Bu etkiler günümüzde daha da hissedilir bir boyuta ulaşmış-
tır. Küresel bazdaki en önemli etki sera etkisi olarak görülmek-
tedir. Fosil yakıtların yanma ürünlerinden biri olan CO 2 aslında
havanın gerekli ve doğal bir bileşeni olup zehirli bir bileşik EBA ortamındaki fosil
değildir. Bununla beraber atmosferdeki derişimi artan karbon yakıtlar konulu ders içeriği
için karekodu akıllı cihazı-
dioksit gazı, güneş ışınlarını yerküreye doğal bir sera gibi hap- nıza okutunuz.
sederek sıcaklık artışına yol açar. Her ne kadar bu sıcaklık artışı
küçük değerlerde gerçekleşse de yerküre için önemli sonuçlar
doğurur. Özellikle yerkürenin ısınması ve kutup bölgelerindeki
buzulların erimesi, ekolojik dengede bozulmaya ve iklimlerde
anormal değişimlere (kuraklık, fırtına, kasırga, aşırı yağış vb.)
neden olur.
Çeşitli sanayi faaliyetlerinde ve ısınma amaçlı olarak kullanı-
lan fosil yakıtlar, bu yakıtlara dayalı olarak enerji üreten termik
santraller ve egzoz gazları havayı kirletir. Atmosfere kükürt
dioksidi (SO 2 ), azot oksitleri (NO x ), hidrokarbonları ve partikül
maddeleri yayar. Havada 2-7 gün asılı kalabilen bu kirleticiler,
su molekülleri ile tepkimeye girerek asit meydana getirir ve
yağmurlarla birleşerek yeryüzüne asit yağmurları olarak iner.
Asit yağmurları, göl ve akarsularda asit dengesini bozarak tüm
canlıları etkiler hatta bazı türlerin yok olmasına neden olur. En
büyük etki ormanlar üzerinde görülür. Asidik yağışlar, ağaçla-
rın yapraklarındaki büyüme ve gelişmeyi engeller (Görsel 4.4).
Toprağın yapısını bozar, toprak içindeki bitki köklerinin hasta-
lanmasına ve toprağa can veren mikroorganizmaların ölmesine 199
yol açar. Asit yağmurları canlılara zarar vermekle kalmaz,
taşınmaz kültür varlıklarını da olumsuz yönde etkiler. Örneğin
kent içi ya da kent dışındaki tarihî binalar, açık hava müzeleri,
binlerce yıllık antik kentlere ait yapılar asit yağmurlarıyla yıpra-
nıp zarar görebilir.

Görsel 4.4: Asit yağmurlarının neden olduğu tahribat

FEN LİSESİ KİMYA 12