Page 9 - Fizik 10 | 4. Ünite

2. BÖLÜM: GÖLGE

4.2.1. Saydam, Yarı Saydam ve Saydam Olmayan

Maddelerin Işık Geçirme Özellikleri

Işık yayılırken önüne çıkan maddeler�n bazılarından geçer bazılarından
geçemez. Işığın maddeden geç�p geçemeyeceğ�, madden�n saydam-
lığıyla �lg�l� b�r durumdur. Saydamlık madden�n ışığı geç�reb�lme özel-
l�ğ�d�r ve bu özell�ğe göre maddeler saydam, yarı saydam ve saydam
olmayan (opak) maddeler şekl�nde sınıflandırılır.

Üzer�ne düşen ışığı tamamen geç�ren maddelere saydam madde
(Görsel 4.3), ışığın b�r kısmını geç�ren maddelere yarı saydam madde
(Görsel 4.4) ışığı h�ç geç�rmeyen maddelere �se saydam olmayan
(opak) madde (Görsel 4.5) den�r.

Görsel 4.3: Saydam pencere camı Görsel 4.4: Buzlu cam Görsel 4.5: Ahşap kapı

Saydam maddeler�n gölgeler� oluşmaz. Kaynaktan yayılan ışık ışın-
ları ortamda �lerlerken saydam olmayan c�s�mlerle karşılaştıklarında
c�s�mler� geçemez. Bu nedenle c�s�mler�n arkasında karanlık bölgeler
oluşur. Oluşan bu karanlık bölgelere gölge den�r. Gölgen�n şekl� ışık
kaynağına, c�sm�n şekl�ne ve perden�n konumuna bağlı olarak değ�-
ş�r. Ekranda oluşan b�r gölgen�n değ�şkenler�n� bel�rlemek �ç�n “Gölge”
etk�nl�ğ�n� yapınız.

1. ETKİNLİK

Etk�nl�ğ�n Adı Gölge
Etk�nl�ğ�n Amacı Tam ve yarı gölgen�n �ncelenmes�
• 2 adet mum (aynı ebatta)
• K�br�t veya çakmak ETKİNLİK
Kullanılan Malzemeler
• Res�m kâğıdı
• Futbol topu
Etk�nl�ğ�n Hazırlanışı Resim
kâğıdı
Futbol topu
Mum

10. SINIF FİZİK 191