Page 31 - Fizik 12 | 6.Ünite

5. BÖLÜM: LASER IŞINLARI

6.5.1. LASER Işınlarının Elde Edilişi

LASER kel�mes� İng�l�zce “L�ght Ampl�f�cat�on by St�mulated Em�ss�on
of Rad�at�on” (Layt Ampl�f�keyşın bay Stımulted Em�şın of Red�eyşın)
kel�meler�n baş harfler�nden oluşmaktadır. LASER ışınları 1960 yılında
Theodore Harold Ma�man (T�dor Herıld M�mın) tarafından keşfed�lm�ş,
bu keş�ften sonra LASER kullanımında öneml� gel�şmeler olmuştur.
n = 2 (E)
Atom uyarıldığında, temel hâldek� elektronu üst enerj� sev�yes�ne çıkar Gelen foton (E)
-8
(Şek�l 6.8: a). Elektron bu enerj� sev�yes�nde yaklaşık 10 s kalarak
temel hâle döner. Elektron üst enerj� sev�yes�nden alt enerj� sev�ye- n = 1
s�ne dönerken �k� enerj� sev�yes� arasındak� enerj� farkına sah�p foton a) (Temel hâl)
yayınlar (Şek�l 6.8: b). Fotonun enerj�s�n� veren �fade h $ f = E - E
1
1
2
şekl�nded�r.
n = 2 (E)
Uyarılmış atomun b�r dış etk� olmaksızın temel hâle dönmes� olayına Yayınlanan
kend�l�ğ�nden em�syon (ışıma) adı ver�l�r. foton (E)
n = 1
Uyarılmış atom fotonlarla bombardıman ed�lmeye devam ed�ld�ğ�nde, b) (Temel hâl)
uyarılma düzey�ndek� elektron yoğunluğu artar. Bu olaya ters�ne b�r�k�m Şek�l 6.8: a, b) Kend�l�ğ�nden
adı ver�l�r. Bu şek�lde uyarılmış atoma �k� enerj� sev�yes� arasındak� em�syon
fark kadar enerj�ye sah�p fotonlar gönder�lerek elektronlar temel hâle
dönmeye zorlanır. Böylece Şek�l 6.9: a’dak� g�b� atom, aynı enerj�ye
sah�p �k� foton yayınlar. Şek�l 6.9: b ve Şek�l 6.9: c’de görüldüğü g�b�
z�nc�rleme reaks�yon oluşturulab�l�r ve sonucunda hemen hemen aynı
frekanslı çok sayıda foton elde ed�l�r. Işığın bu şek�lde ş�ddetlend�r�lme-
s�ne uyarılmış em�syon, oluşan ışınlara da LASER adı ver�lmekted�r.

Uyarılma sev�yes�ndek� bu atom yoğunluğu uyarıcı fotonlarla bombar-
dıman ed�lerek temel hâle dönmeye zorlanır.

Tersine birikim Tersine birikim

n = 2 (E) n = 2 (E)
Yayınlanan foton (E) Yayınlanan fotonlar (E)

Gelen Gelen foton (E) Gelen Gelen fotonlar (E)
foton (E) fotonlar (E)
n = 1 (Temel hâl) n = 1 (Temel hâl)
a) b)

Tersine birikim
n = 2 (E)
Yayınlanan fotonlar (E)
Gelen
fotonlar (E)
Gelen fotonlar (E)

n = 1 (Temel hâl)
c)
Şek�l 6.9: a, b, c) LASER ışığının uyarılmış em�syon yöntem�yle elde ed�lmes�

12. SINIF FİZİK 263