Page 27 - Fizik 12 | 6.Ünite

4. BÖLÜM: NANOTEKNOLOJİ

Lotus ç�çeğ� (Görsel 6.30) b�rçok ülkede saflığın sembolü olarak anıl-
maktadır. Bunun sebeb� lotus ç�çeğ�n�n kend� kend�n� tem�zleyeb�lme
özell�ğ�ne sah�p olmasıdır. Ç�çeğ�n toprağa doğru eğ�ml� yapıya sah�p
yapraklarındak� m�kro ve nano boyuttak� yapılar yaprakların ıslanma-
sını engellemekte, yaprak üzer�ndek� küçük böcekler� ya da toz zerre-
c�kler�n� suyla b�rl�kte ç�çekten uzaklaştırmaktadır. Lotus yapraklarının
bu özell�ğ� ıslanmayan kumaşların üret�lmes�ne �lham kaynağı olmuş,
b�l�m �nsanlarını kend� kend�n� tem�zleyeb�len kumaşlar üzer�ne çalış-
maya yönlend�rm�şt�r.

Görsel 6.30: Lotus ç�çeğ� Görsel 6.31: Morpho rhetenor Görsel 6.32: Kertenkele ayağı
kelebeğ�

Morpho rhetenor (Morfo retenor) (Görsel 6.31) türü kelebekler�n kanat-
ları çok katmanlı tabakalar ve boşluklardan oluşur. Son derece düzenl�
d�z�l�me sah�p bu yapılar foton�k kr�stal (foton�k kr�staller ışığın kontrol
ed�lerek üzer�nde �sten�len değ�ş�kl�kler�n yapılmasına �z�n veren yapı-
lardır.) b�r yapı meydana get�r�r. Bu yapı yalnızca mav� renkl� ışığı yansı-
tıp d�ğer dalga boyundak� ışıkları geç�rd�ğ� �ç�n, kelebek kanatları parlak
mav� renkte görülmekted�r. Morpho kelebekler�n�n kanatları fotovolta�k
güneş p�ller�n�n gel�şt�r�lmes�ne katkı sağlamıştır.

Kertenkeleler�n ayak tabanlarındak� (Görsel 6.32) m�lyonlarca tüycük,
onların duvar ya da tavana tutunmaları sağlar. B�l�m �nsanlarının bu
doğal yapı üzer�nde yaptıkları çalışmalar yen� nes�l yapıştırıcı malze-
meler�n gel�şt�r�lmes�n� sağlamıştır.

Sonuç olarak nanob�l�m ve nanoteknoloj�n�n odak noktaları kuantum
etk�ler� g�b� temel f�z�k araştırması �çeren konuların yanında atom�k
boyutta görüntülemede deneysel yöntemler�n gel�şt�r�lmes� ve nano
boyutlarda ölçüm yapab�lme tekn�kler� ortaya çıkarak düşük boyutlarda
eş t�p malzeme üreteb�lme, malzeme yapısını atom�k boyutlarda kont-
rol edeb�lme, kızılötes� ve morötes� radyasyonlara karşı tepk�s� kontrol
ed�leb�l�r malzeme ve özel amaca yönel�k aygıtlar gel�şmekted�r.

6.4.2. Nanomalzemelerin Temel Özellikleri

Nanomalzemeler kullanım alanlarına ve boyutlarına göre nanoparça-
cıklar, nanoteller ve nanolevhalar şekl�nde gruplandırılır.

Malzemen�n boyutları nanometre ebatlarına �n�nce normal özell�kle-
r�nden çok farklı beklenmed�k özell�klere sah�p olur. Normalde kırılgan
malzeme olan seram�k, nanometre değer�ne �nd�r�ld�ğ�nde kolaylıkla
deforme olup şek�llend�r�leb�l�r. Nanometre büyüklüğündek� altın tanes�

12. SINIF FİZİK 259