Page 4 - Fizik 12 | 6.Ünite

6. ÜNİTE: MODERN FİZİĞİN TEKNOLOJİDEKİ UYGULAMALARI

s�stem� yapılarının ayrıntılı, gerek�rse hareketl� şek�lde, gerçek zamanlı
�ncelenmes�n� sağlayan görüntüleme şekl�d�r.

MR Cihazı

Manyet�k rezonans (MR) görüntüleme, zararlı radyoakt�f maddeler�n
kullanılmadığı b�r görüntüleme tekn�ğ�d�r.

MR c�hazı, yapısında mıknatıs bulunan ve görüntüleme sürec�nde
radyo dalgaları kullanılan b�r c�hazdır (Görsel 6.4). C�hazda bulunan
güçlü mıknatısların oluşturduğu manyet�k alan sayes�nde �ncelenecek
bölgedek� hücrelerde bulunan atom çek�rdekler� t�treş�r. Üzer�ne radyo
dalgaları uygulanan atomlar bell� b�r frekansta bu radyo dalgalarını ger�
yansıtır. Yansıyan dalgalar b�r b�lg�sayar yardımıyla harekets�z ya da
hareketl� görüntüye dönüştürülür (Görsel 6.5).

Görsel 6.4: MR c�hazı Görsel 6.5: MR f�lm�

Isıdor Isaac Rob� (Is�dor Ayzek Rob�, 1898-1988), 1930 yılından �t�-
baren atom çek�rdeğ�n�n doğası hakkında araştırmalar yapmıştır. Bu
araştırmalar sonucunda MR c�hazını �cat etm�ş ve 1944 yılında f�z�k
dalında Nobel Ödülü’ne layık görülmüştür.

PET (Pozitron Emisyon Tomografi si) Görüntüleme
Cihazı

PET, nükleer tıpta kullanılan görüntüleme yöntemler�n�n en gel�şm�ş�-
d�r. Vücuda ver�len radyoakt�f madde tarafından salınan poz�tronların
atomların serbest elektronlarıyla yok olma tepk�mes� yapmasıyla gama
ışınları açığa çıkar. PET, açığa çıkan gama ışınlarının dedektörler tara-
fından tesp�t ed�l�p b�lg�sayarda görüntüye dönüştürülmes�d�r. Özell�kle
onkoloj�k hastalıkların teşh�s ve tanısında kullanılan PET c�hazlarında
(Görsel 6.6), tüm vücudun üç boyutlu görüntüsü elde ed�lerek organla-
rın fonks�yonel akt�v�teler�n�n �ncelenmes� sağlanır.

PET yaptıracak hasta, önces�nde en az 6 saat b�r şey y�y�p �çmemel�d�r.
Aç gelen hastanın kan şeker� ölçülür. Kan şeker� �sten�len değerde �se
Görsel 6.6: PET c�hazı
normal şeker molekülünün Flor-18 radyoakt�f maddes�yle b�rleşt�r�lm�ş
şekl� olan FDG (Fluoro Deoks� Glukoz-Flour Deoks� Gl�koz) radyoakt�f
sıvısı damar yoluyla hastaya ver�l�r ve sıvının dağılması beklen�r. Kan-
ser hücreler�, sağlıklı hücrelere göre daha hızlı büyüdüğünden daha
çok şeker molekülüne bağlanma �ht�yacı duyar ve daha çok şekere
bağlanmış tümörlü hücreler�n ışıması sağlıklı hücrelerden fazla olur.

236 12. SINIF FİZİK