Page 4 - Fizik 9 | 5.Ünite
P. 4
5.1 ISI VE SICAKLIK
Bu Bölümde Öğrenilecek
Anahtar Kavramlar
Isı
Sıcaklık
İç enerji
Öz ısı
Isı sığası
o
Maksimum yüzey sıcaklığı ( C)
25 40 55 70
Dünya Meteoroloji Teşkilatının açıkladığı standartlara göre hava
sıcaklığının doğru okunması için termometrenin yerden 1,2-2 m ara-
sında bir yüksekliğe yerleştirilmesi ve doğrudan güneş almaması
o
gerekmektedir. Örneğin hava sıcaklığının 12 C olarak açıklandığı
o o
bir günde, güneş almayan bölgelerin sıcaklığı 4 C - 8 C ölçülürken
o o
güneş alan bölgelerin sıcaklığı 13 C - 19 C olarak ölçülmektedir.
Ölçüm yapılan yerdeki ekosistem, rüzgâr, nem ve hatta binalar gibi
diğer dış etkenler de ölçülecek sıcaklık değerlerinde değişikliklere
neden olmaktadır. Bu nedenle NASA, sıcaklık haritalarını oluşturur-
ken yüzey sıcaklığı kavramını kullanmaktadır. Yüzey sıcaklığının
içerisinde atmosfer, güneş, toprak yapısı ve diğer ısı kaynaklarının
etkileri doğrudan bulunmakta, o bölgenin sıcaklığı daha net ifade
edilebilmektedir.
Hissedilen sıcaklık nedir?
Sıcak yemek içindeki soğan parçaları, diğer besinlere
göre dilimizi neden daha çok yakar?
Bir maddenin ısısı ölçülebilir mi?
Bu soruların ve konuyla ilgili akla gelebilecek diğer soruların
cevaplarına ünitenin bu bölümünde yer verilecektir. Isı ve sıcaklık
kavramları arasındaki ilişki iç enerji kavramıyla açıklanacak, termo-
metre çeşitleri ve sıcaklık birimleri incelenecektir. Öz ısı ve ısı sığası
kavramlarına günlük hayattan örnekler verilerek ısı alışverişi yapan
maddelerin sıcaklık değişiminin nelere bağlı olduğu gözlemlenecektir.
212 ISI VE SICAKLIK