Page 36 - Biyoloji 10 - Kavram Öğretimi

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 16
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı BİYOLOJİ 10
1. ÜNİTE : HÜCRE BÖLÜNMELERİ > 10.1.1. Mitoz ve Eşeysiz Üreme
Kavram : Üreme
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı TÜM CANLILAR BÖLÜNEREK Mİ ÜRER? 20 dk.
Çalışmanın Amacı Canlılarda bölünerek üreme kavramını açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıdaki metin ve görselleri inceleyerek soruları cevaplayınız.

Canlıların nesillerini devam ettirmek amacıyla sahip oldukları üreme yetenekleri, onları cansız varlıklar-
dan ayıran en belirgin özellikleridir. Yaşamsal olayların gerçekleşmesi için hücrelerimizin bölünmesi ge-
rekmektedir. Hücreler; canlı sayısında artışın sağlanması, yaşlanan ve ölen hücrelerin yerine yeni hüc-
relerin oluşturulması, hasar gören dokuların yenilenmesi ve büyüme gibi nedenlerle bölünür. (Tablo 1)

Tablo 1: Bazı canlılarda hücre bölünmelerinin gerçekleşme amacı

CANLILAR Canlılarda hücre bölünmesinin amaçları CANLILAR Canlılarda hücre bölünmesinin amaçları

Paramesyum Üremeyi sağlar. Amip Üremeyi sağlar-

sağlar.

Toprak Solucanı Yenilenmeyi Eğrelti Otu Büyümeyi sağlar.

sağlar.

Öglena Üremeyi sağlar. Bakteri Üremeyi sağlar.

Koyun Büyümeyi sağlar. Mantar Büyümeyi sağlar.

Bölünerek üreme, ata canlıdan yeni canlıların oluşmasını sağlayan en hızlı üreme tipidir. Hücre bölünmesi,
tek hücreli canlılarda canlı sayısını artırırken bir yandan da canlının hacimce küçülmesine neden olur.
Prokaryot canlılarda, hücre bölünmesi mitoz esasına dayanmaz. Çünkü mitoz, kelime anlamı olarak
çekirdek bölünmesi demektir. Ökaryot tek hücrelilerde ise bölünme, mitoz esasına dayanır. Çünkü bu
canlılarda enine veya boyuna sitoplazma bölünmesine ilaveten çekirdek bölünmesi de gerçekleşerek iki
yeni hücre oluşur.

33