Page 42 - Biyoloji 10 - Kavram Öğretimi

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 19
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı BİYOLOJİ 10
1. ÜNİTE : HÜCRE BÖLÜNMELERİ> 10.1.1. Mitoz ve Eşeysiz Üreme
Kavram : Partenogenez
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı DİŞİL ÜREME 20 dk.
Çalışmanın Amacı Partenogenezi açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıda partenogenezle ilgili olarak verilen metin ve görsellerden yararlanarak soruları
cevaplayınız.

Partenogenez, bir eşeyli üreme çeşidi değildir. Uzun süre partenogenezin bir eşeyli üreme çeşidi ol-
duğu düşünülmüştür. Ancak araştırmalar sonucunda bazı türlerin yumurtalarının çiftleşme olmadan
kendiliğinden büyüdüğü keşfedilmiştir. Komodo ejderi gibi birçok hayvan türünde ata bireyin kro-
mozomları yavru bireylere tam olarak aktarılmaktadır. Bazı ejder yavrularının anneyle aynı kalıtıma
sahip olduğu tespit edilmiştir. Endonezya’daki adalarda yaşayan Komodo ejderinin erkeğiyle çift-
leşmeden yumurtalarının da kendiliğinden büyümesi, partenogenezin bir eşeysiz üreme olduğunun
kanıtıdır. Aşağıdaki görselde komodo ejderi yavrularının farklı üreme yöntemleriyle nasıl meydana
geldiğini gösterilmiştir.

PARTENOGENEZ EŞEYLİ ÜREME
DİŞİ KOMODO EJDERİ ERKEK KOMODO EJDERİ DİŞİ KOMODO EJDERİ

2n 2n 2n

Yumurta Hücresi (n) Sperm (n) Yumurta (n)

Döllenme olmadan Döllenme
sadece mitoz 2n
bölünme ile gelişir. Zigot

Yavru Ejder n Yavru Ejder n

Görsel 1: Partenogenez ile oluşan yavru, döllenme olmadan eşeysiz üreme ile meydana gelir.

39