Page 126 - Felsefe 10

83 FELSEFE 10
Kavram Öğretimi
3. ÜNİTE : FELSEFENİN TEMEL KONULARI VE PROBLEMLERİ > 3.6. Siyaset Felsefesi > 3.6.1. Siyaset Felsefesinin Konusu ve Problemleri
Kavram : Siyaset Felsefesi
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Felsefi Kavram ve Bilgi Edinimi Becerisi, Sorgulama Becerisi, Akıl Yürütme Becerisi

Çalışmanın Adı HİKÂYEYLE FELSEFE: PHILIA VE THEANO - XIX 40 dk.
Çalışmanın Amacı Siyaset felsefesini hak, adalet, eşitlik ve özgürlük kavramları üzerinden açıklayabilme.
Gerekli Malzemeler: Kalem, kâğıt, etkileşimli tahta.

Yönerge: Aşağıdaki hikâyeyi okuyunuz ve soruları cevaplayınız.

HİKÂYEYLE FELSEFE: PHILIA VE THEANO - XIX

Geceyi Hypatia'nın yuvasında geçiren anne martı Theano ve Philia, ertesi gün Hypatia ile birlikte balık
avına çıktılar. Bir müddet avlanıp karınlarını doyurduktan ve birlikte biraz daha vakit geçirdikten sonra
en yakın zamanda yeniden bir araya gelme konusunda Hypatia'dan söz alıp yuvalarına doğru kanat
çırptılar. Bir müddet Hypatia'dan, yaşadığı adadan ve bu adada ertesi gün yapılacak olan seçimden
konuştular. Söz dönüp dolaşıp yeniden siyasete geldi.
"Seçimlerde barınma, beslenme ve güvenlik vaatleri dışında başka ne tür vaatlerde bulunuyorlar?" so-
rusunu sordu Philia.
"Bireysel ve toplumsal anlamda herkesin mutlu olup kendini güvende hissedebilmesi için hak, adalet,
eşitlik ve özgürlük konularına dair vaatler de var."
"Anladım. Peki, siyaset felsefesi açısından durum nedir? Filozoflara göre bir devletin yönetimini elinde
bulunduranların toplumsal refah, huzur ve düzenin sürdürülebilmesi için en temelde neleri gözetmeleri
gerektiğine dair bir yaklaşımları var mı?"
"Elbette var. Birçok filozof, egemenlik tarzları ne olursa olsun ya da iktidar kaynağını nereden alırsa alsın
her iktidarın birey ve toplum adına hak, adalet, özgürlük ve eşitlikten oluşan dört ilkeyi toplumsal düzenin
sürdürülebilirliği için gerekli görmüştür. Bunlardan bazı filozoflar toplumsal faydayı daha çok gözettikleri
için eşitlik ilkesini öncelerken kimi filozoflar da bireyin önemi üzerinden özgürlük ilkesini öncelemişlerdir.
Filozofların bu kavramlara yükledikleri anlam ve değer farklı farklı olsa da çoğu zaman bu dört ilkeyi
beslenme, barınma ve güvenliğin önüne koymuş; toplumsal düzen ve dayanışmanın sacayağı olarak
bunları görmüşlerdir." dediğinde,
"Bu kavramların ayırıcı yanları nelerdir peki, tanımlayabilir misin?" diye sorunca Philia, anne martı kav-
ramları tanımlamak için konuşmasına devam etti.
"Hak kavramı iki anlamda kullanılır Philia. Birinci anlamı, kişinin başkasından isteyebileceği şeydir. İkinci
anlamda hak, izin verilmiş olan ya da yasaklanmamış olan eylemlerde bulunma serbestisidir. Örneğin
eğitim, sağlık ve seyahat bu tür haklardandır.

1. Sizce insan haklarını belirleyen şey nedir? Tartışınız.

"Yani bizim başkalarına, başkalarının da bize karşı yerine getirmesi gereken şeydir hak, doğru mu an-
ladım?" diye sordu Philia.
"Aynen öyle. Bizim hem başkalarından talep edebileceğimiz haklarımız var hem de başkalarına karşı
ödevimiz yani sorumluluğumuz var. Az önceki örnekte olduğu gibi Ege kıyılarında balık avlamak hakkı-
mızdır, ihtiyacımız kadarını avlamak ise başkalarına karşı ödevimizdir Philia."
"Anladım." dedi Philia.
"Adalet ise herkese hak ettiğinin verilmesidir. Bu hem bireysel hem de toplumsal düzeydedir. Birey-
sel düzeyde, bireylerin adil veya adaletsiz davranışlarını ifade eder. Buna göre bir eylem başkalarının
122