Page 187 - Kimya 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

121
KİMYA 10

4. ÜNİTE : KİMYA HER YERDE > 4.1. Yaygın Günlük Hayat Kimyasalları > 4.1.2. Yaygın Polimerlerin Kullanım Alanları
Kavram : Mer/Monomer/Polimer
Genel Beceriler : Karar Verme Becerisi, Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı DÜNYAYA DÖNÜŞ VE BİYOPOLİMERLER 30 dk.
Çalışmanın Amacı Mer, monomer, polimer kavramlarını açıklayabilme
Yönerge: Aşağıdaki metinden ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Endüstriyel kimya mühendisi olan Semiha Ha-
nım’ın okuduğu gazetede koloniden ayrılan ilk
kafilelerin dünyaya ulaştığı yazmaktaydı. Uzun
zamandır beklediği bu haberi okumak Semiha
Hanım’ı sevindirmiş fakat yaşından dolayı o
masmavi gezegeni göremeyeceği için de hü-
zünlendirmişti. Torunlarının her şeyin makineler
tarafından üretildiği bu yapay dünyadan gide-
ceklerini düşünmek bile onu heyecanlandırmış-
tı. Yapay göğe ve Satürn’ün renklerine bakar-
ken anneannesini ve onun anlattığı hikâyeleri
Görsel 1: Satürn’ün uydusu Titan’da yaşam hatırladı. Denizleri, masmavi gökyüzünü, yem-
yeşil ormanları bu hikâyelerden öğrenmiş ve
fotoğraflarda görmüştü. Anneannesi ilkokula gi-
derken her yer polimer çöplüğüne döndüğü için
ailesi ile dünyadan apar topar ayrılmak zorunda
kalmıştı. İnsanlar dünyayı bilinçsizce kirletip
çöpe boğarken oluşabilecek sonuçları düşün-
memiş, dünyadan ayrılmak zorunda kalacakla-
rını hiç akıllarına getirmemişlerdi. Dünyanın bu
hâle gelmesine neden olan polimerler kolay şe-
killendirilebilen, birçok alana uygun, paslanma-
yan, tepkimeye girmeye isteksiz, dekoratif, hafif
ve ucuz maddeler olduğu için her yerde kulla-
Görsel 2: Satürn nılmaya başlanmıştı. Bu özelliklerinden dolayı
çok ilgi görmüş; polyester kıyafet, pet şişe, tef-
MONOMER MER
lon, PVC, boru, kablo, naylon poşet üretimi gibi
her alanda yerini almıştı. Hatta kompozit hâline
getirilip güçlendirilerek uzay araçlarının dış göv-
Görsel 3: Etilen (CH =CH ) molekülünün –mer, monomer ve polimer
2
2
hâli delerinde bile kullanılmıştı. Yapıları “mer” adı
verilen parçacık birimlerinden meydana gelmekteydi. Tekli parçacıklardan monomer, çiftli parçacıklar-
dan dimer ve çoklu parçacıkların (makromoleküller) zincir şeklinde bir araya gelmesiyle de polimerler
oluşuyordu. Genellikle petrol ürünlerinden üretiliyorlardı ve doğada yok olmaları çok zaman alıyordu.
Bu nedenle dünyanın her yeri çöp yığınlarıyla dolmuş, dünya yaşanamaz hâle gelmişti. Dünyadan
ayrılanlar koloniler hâlinde Satürn gezegeninin uydusu Titan’da hazırlanan şehirlere yerleştirilmişlerdi.
Bilim insanları polimer konusunda yeni arayışlar içine girmişti. Doğal malzemeler araştırılmış, yeşil
kimya ve yeşil üretimin önem kazandığı teknolojilerle daha çevre dostu polimerler üretilmişti. Bu
polimerlerin biyolojik materyallerden doğada kolaylıkla parçalanan organik biyopolimerler olarak ge-
liştirilmesi ve dünyanın yeniden yaşanabilecek yer olması, insanların ve Semiha Hanım’ın ümitlen-
mesine neden olmuştu.

185