Page 186 - Kimya 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

120 KİMYA 10

4. ÜNİTE : KİMYA HER YERDE > 4.1. Yaygın Günlük Hayat Kimyasalları > 4.1.1. Temizlik Maddelerinin Özellikleri
Kavram : Hijyen
Genel Beceriler : Bilgi Okuryazarlığı Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı HİJYEN 15 dk.
Çalışmanın Amacı Hijyen kavramını açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıdaki metni okuyarak soruları cevaplayınız..

Cep telefonlarının ve bilgisayar klavyelerinin klozet kapaklarından daha kirli olduğunu biliyor muydu-
nuz? Lavabo ve tuvalet gibi kirli olduğunu düşündüğümüz yüzeyleri sık sık temizleriz. Ancak sürekli
dokunduğumuz ve bu yüzden temiz olduğunu varsaydığımız nesneleri daha seyrek aralıklarla temiz-
leme ihtiyacı hissederiz. Oysaki bulaşık süngerleri ve bezleri, diş fırçaları, klavyeler ve günlük hayatta
dokunduğumuz birçok nesnede çok sayıda mikrop bulunur ve biz temiz olduğunu düşünerek bunların
temizliğine pek önem vermeyiz.
19. yüzyılda, hastalıkların patojenler (hastalık ya-
pıcı mikroorganizmalar ve virüsler) ile yayılabildi-
ğinin henüz bilinmediği dönemde, doktorlar hasta-
larının enfeksiyon kapmasına hatta enfeksiyondan
dolayı hayatını kaybetmesine neden olabiliyordu.
Hastalıkların dokunma yoluyla, hele ki iyileşmek
amacıyla başvurulan doktorlar aracılığıyla bula-
şabileceği görüşü o zamanlarda kolayca kabul
edilmedi. Çünkü doktorlar ellerinin temiz olduğunu
düşünüyordu!
Hastalıkların dokunma yoluyla bulaştığı iddiası ilk
defa İskoçyalı doktor Alexander Gordon (Aleksan-
dır Gordın) tarafından ortaya atıldı. Alexander Gor-
don’ın 1789-1792 yılları arasında yaşadığı Aber-
deen şehrinde lohusa humması (doğum sırasında
Görsel: Bulaşık süngeri hijyene dikkat edilmemesi nedeniyle ortaya çıkan
ateşli hastalık) vakaları sıklıkla görülüyordu. Bu vakalarla ilgili istatistik verilerini derlerken vakalar-
daki ortak bir nokta Gordon’ın dikkatini çekti. Yeni doğum yapan annenin lohusa humması nedeniyle
hayatını kaybettiği vakaların tümünde görev yapan doktor ya da ebeler daha önce lohusa hummalı
başka bir hasta ile ilgilenmişti. Gordon, bu hastalığın dokunma yoluyla bulaştığı ve bir hastadan diğe-
rine sağlık görevlileri aracılığıyla taşındığı sonucuna vardı. Ancak o dönemde tıp dünyasında henüz
patojenlerin varlığı bilinmediği için tezini bilimsel bir temele dayandıramayan Gordon, ameliyatlardan
önce eller klorlu suyla yıkandığında ölüm oranlarının %1’in altına düştüğünü gözlemledi. Hastalıklara
patojenlerin yol açtığı anlaşıldıktan sonra 1870’lerden itibaren hastanelerde ve özellikle de ameliyat-
hanelerde sterilizasyon çalışmaları zorunlu hâle geldi.
“Sağlam, sağlıklı” anlamlarına gelen hijyen kelimesi ilk kez Yunanlar tarafından kullanılmıştır. Hijyen,
bugün de hastalıklardan korunmanın en önemli koşullarından biri olarak kabul edilir ve insan sağlı-
ğını tehdit eden mikroorganizmalardan kurtulmak için hijyen sağlayan temizlik maddeleri kullanılır.

1. Hijyen kavramını tanımlayınız. Hijyen amacıyla kullanılan maddelere örnek veriniz.

Karekod
Alanı
Asıl karekodlar
184 kalıptaki görseli siliniz.
yerleştirildikten sonra
Asıl karekodda çerçeve Hazırlayan: Kevser ÇETİN
konturu olmayacak.