Page 250 - Tarih 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
TARİH 10
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Kavram Öğretimi 85
4. ÜNİTE : BEYLİKTEN DEVLETE OSMANLI > 4.2. Osmanlı Devleti’nde Askerî Sınıf
Kavram : Tekke
Genel Beceriler : Bilgi Okuryazarlığı Becerisi
Alan Becerileri : Tarihsel Analiz ve Yorumlama Becerisi

Çalışmanın Adı DİNÎ ZÜMRELERİN FAALİYET ALANLARI 20 dk.
Çalışmanın Amacı İslam dünyasında önemli bir yeri olan tekkenin dinî ve sosyal işlevlerini kavrayabilme.

1. Yönerge: Aşağıda verilen tablodaki özelliklerin hangi kavrama ait olduğunu belirleyerek uygun
kutucukları işaretleyiniz.

ÖZELLİKLER TEKKE ZAVİYE MEDRESE
Bilgi, ilim ve ahlak yönünden en mükemmel insanın yetişmesini sağla-
mayı amaçlamıştır.

Kuruldukları ilk devirlerden itibaren birer sosyal yardımlaşma ve daya-
nışma kurumu niteliği taşımıştır.

Tarikat faaliyetlerinin yürütüldüğü küçük yapılardır.

Dinî ve ilmî konularda akademik seviyede ders verilen eğitim kurumları
olmuştur.
Genellikle büyük yerleşim alanları dışında, küçük köy ve kasabalar ile
yollar üzerinde açılmıştır.

Toplumun manevi ve ahlaki açıdan eğitilmesi üzerinde yoğunlaşmıştır.

Bir şeyhin yönetiminde tasavvuf eğitiminin verildiği mekânlardır.

Değişik zamanlarda ve değişik coğrafyalarda “zaviye, hankah, dergâh,
ribat, asitane, imaret..” gibi isimlerle anılmıştır.
Büyük şehirlerde ve kervan yolları üzerinde inşa edilen bu yapılar tasav-
vufi eğitimin yanında han, imaret ve kervansaray hizmeti de görmüştür.

Yönetim kademeleri için devlet adamı yetiştirmiştir.

Genellikle şeyh, mürit, padişah ve yöneticiler tarafından yaptırılmıştır.

Bazı ekollerde şiir ve musikî yardımıyla ruha coşku veren zikir meclisleri-
nin farklı bir atmosfer oluşturduğu mekânlardır.
Allah ve peygamber sevgisi temasına daha çok yer vermiş, korku yerine
sevgi unsurunu işlemişlerdir.

Dervişlerin toplandığı, dinî ve ahlaki açıdan eğitimin verildiği, kâmil
insan yetiştirme kurumları olmuştur.

İSLAM TOPLUMUNDA KURUMLAR

İlk dönemlerden itibaren İslam toplumlarında sosyal yardım müesseselerine büyük önem ve-
rilmiştir. Bu amaçla hemen her devirde ve bölgede işlevleri birbirinden farklı, ancak özde toplu-
mun huzur ve refahına dönük hizmetler veren müesseseler kurulmuştur. Bu müesseseler ribat,
hankah, zaviye ve tekke gibi dinî muhtevası ağır basan veya medrese, kervansaray, cami ve
mescit gibi daha farklı işlevleri karşılayan kurumlar olmuştur.

157