Page 267 - Tarih 10 | Kavram Öğretimi Kitabı
P. 267

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
         94      TARİH 10                                               Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
                 Kavram Öğretimi
         4. ÜNİTE     : BEYLİKTEN DEVLETE OSMANLI MEDENİYETİ > 4.2. Osmanlı Devleti’nde Askerî Sınıf
         Kavram       : Vakıf
         Genel Beceriler  : Problem Çözme Becerisi
         Alan Becerileri  : Değişim ve Sürekliliği Algılama Becerisi

          Çalışmanın Adı                    VAKIF İLE İLGİLİ BİLGİ HARİTASI                      20 dk.

          Çalışmanın Amacı   Vakıf sistemini dünü ve bugünü ile kavrayabilme.
          Yönerge : Bilgi haritasından  hareketle  aşağıdaki soruları yanıtlayınız.
                                      VAKIF İLE İLGİLİ BİLGİ HARİTASI
                                                                              Özellik                  : Öz
                      Vakıf                                                   Faaliyet Alanları  : Fa
                                                                              Türü ve Faydası  : Tf
                                                              Tf
                Terim olarak “durmak; durdur-                      Darü’ş-şifa: Hastaların tedavi ve ilaç
                mak, alıkoymak” anlamına gelir.                    ihtiyaçlarını karşılar.
            Öz  Bir malın sahibi tarafından dinî,  Fa         Tf   Kervansaray: Yolculara konaklama
                sosyal ve hayırlı bir amaç için
                                                                   ve yemek imkanı sağlar.
                hukukî işlemlerinin tamamlan-
                                                              Tf
                masıyla birlikte ebediyen bağış-                   Sebil: Yaz mevsiminde buzlu  su ve
                lanmasıdır.                                        şerbet dağıtır.
                                                              Tf   İmaret: Yoksullara günde sabah ve
                Temelinde insanlığa yönelik        Sağlık ve
            Öz                                                     akşam olmak üzere günde iki öğün
                sorumluluk hissi, iyilik, şefkat,
                                              Fa                   yemek dağıtır.
                yardımlaşma/dayanışma duygu-          Sosyal
                su vb. değerler ve bu değerleri               Tf   Tabhane: Hastaneden çıkıp ihtiyacı
                kendisine ilke edinmiş kişinin        Hayat        olanlara ve başka şehirlerden ge-
                hür iradesi bulunmaktadır.                         lenlere konaklama imkanı sağlar.
                                                    Alanlarında
                                                                   Avarız Vakıfları: Acizlerin doyurulup
                Vakfın gerçekleşmesi için dört                Tf
                unsur bir araya gelmelidir.                        giydirilmesi, tedavi ettirilmesi, iş
            Öz                                                     kurmak isteyenlere sermaye bulun-
                1. Vakfeden kişi(vâkıf),
                                              Fa                   ması, borçtan mahkûm olmuşların
                2. Vakfeden kişinin malını vak-
                                                                   borcunun ödenmesi, yolcuların
                fettiğine dair  beyanı,
                                                                   sıkıntılarının giderilmesini sağlar.
                3. Vakfedilen mal
                4. Vakıftan yararlananlar.                    Tf   Düşkün durumda olanların, sığına-
                                              Fa                   cak evi olmayan kadınların ihtiyaç-
                Vakfedilen mal satılamaz,                          ları giderilir, yol, köprü, deniz feneri,
            Öz  bağışlanamaz, hiçbir şekilde sa-                   hamam, çeşme, kaldırım, mezarlık
                hiplenilemez ve bu mala devlet   Fa                ve şehirlerin su ihtiyacının gideril-
                tarafından el konulamazdı.                         mesi hizmetleri sağlanır.
                                                              Tf
            Öz                                     Eğitim          Külliye: Cami, medrese, kütüphane,
                                               Fa
                Hizmetlerini ücretsiz sunarlardı.                  imaret, hamam, çeşme gibi hiz-
                                                   alanında        metlerin bir arada sunulduğu vakıf
                                                                   yapılardır. Padişah ve zenginlerin
                Hizmetlerini dükkân, han,
                                              Fa                   yaptırdığı  hayır kurumlarıdır.
                hamam, çarşı ve bedesten gibi
            Öz                                                Tf
                vakıf mallarından elde ettikleri                   Mektep: Okul işlevi görür.
                kira gelirleriyle ve vakfedilen               Tf
                köylerde çalışan halktan alınan                    Medrese: Yüksek eğitim veren
                                               Fa             Tf   okullardır.
                vergilerle yürütürlerdi.
            Öz                                                     Kütüphane: Okuyucuya kitap temin
                Kendi mütevellileri tarafından   Fa                eder.
                yönetilirlerdi.                    Dinî alanda  Tf
                                                                   Cami: İbadet ihtiyacını karşılar.
                                                              Tf
                                                                   Tekke ve Zaviyeler: İbadet ihtiyacını
                                                                   karşılar ve yolcuları misafir eder.

          174
   262   263   264   265   266   267   268   269   270   271   272