Page 103 - Biyoloji 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 50
49 BİYOLOJİ 11 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 11
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi
1. ÜNİTE : İNSAN FİZYOLOJİSİ > 11.1.4. Dolaşım Sistemi > 11.1.4.5.Bağışıklık çeşitlerini ve vücudun doğal savunma mekaniz-
Sorular: maları
Kavram : Alerji ve Otoimmün Rahatsızlıklar
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi
1. Aşağıdaki tabloda verilen soruları aşı ve serum için cevaplayınız.
Çalışmanın Adı AŞIRI TEPKİLİYİM 20 dk.
Özellik Aşı Serum
Çalışmanın Amacı Alerji ve otoimmün rahatsızlıkları kavrayabilme.

Yönerge: Aşağıda verilen metin ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız.
Ne işe yarar?
Bahar aylarında gözlerinizin kaşındığı, burun akıntısı ve sık sık hapşurduğunuz oldu mu? Fıstık, kereviz
ya da başka bir besine alerjiniz var mı? Bağışıklık sistemimiz alerjen adı verilen bazı antijenlere karşı
tepki oluşturur. Bir alerjen, T lenfositleriyle karşılaştığında T lenfositleri. B lenfositlerini uyarır. B lenfosit-
Ne zaman verilir? lerinin uyarılması sonucunda plazma hücreleri çok sayıda antikor üretir. Antikorlar bağ dokudaki mast
hücrelerinin histamin salgılamasına neden olur. (Görsel 1) Histamin, yangısal tepkiyi başlatır. Bunun
sonucunda da mukus salgısında artma, düz kaslarda kasılma, damarlarda genişleme, kılcal damar
geçirgenliğinde artma gibi alerjik reaksiyonlar gerçekleşir. Polenler, gıda ürünleri, bazı ilaçlar, kimyasal
maddeler, böcekler, hayvan tüyleri, toz tanecikleri gibi farklı maddeler insanlarda alerjiye sebep olabilir.
Nasıl bağışıklık
sağlar?

2. Öğrendiğiniz bilgiler doğrultusunda aşağıdaki kavramları tanımlayınız. Antikor
Antijen
Aktif Bağışıklık:
B lenfosit

Mast
hücresi
Pasif Bağışıklık: Makrofaj

Histamin
3. Aşağıdaki görselde bir toplumda aşılı, aşısız ve hasta bireylerin dağılımı gösterilmektedir. Covid-19
pandemisi için geliştirilen aşıların toplum sağlığı açısından önemini bu görselden yararlanarak
Görsel 1: Alerji mekanizması
açıklayınız.
Dış ortamdan gelen antijenlerin dışında organizma bazen kendi antijenlerine karşı bağışık yanıt oluştu-
rabilir. Bu durumda otoimmün rahatsızlık ortaya çıkar. Otoimmün hastalıklarda organizmanın kendine
toleransı kaybolur, antijenlerini tanımaz ve onlara karşı karşı bağışık yanıt oluşturur.

Sorular:

1. Alerji kavramını tanımlayınız.

Aşılı Aşısız Hasta

Görsel 1: Aşılı, aşısız ve hasta bireylerin dağılımı

100 101
Hazırlayan: Coşkun BİRGÜL