Page 135 - Biyoloji 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

BİYOLOJİ 11 CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI BİYOLOJİ 11
Kavram Öğretimi Kavram Öğretimi

3. 1. Kalsitonin Hormonu
Çalışma No.: 11 Çalışma No.: 14 Çalışma No.: 20
3. Kanda kalsiyum seviyesi azalır.
1. Refleksin oluşumunda impulsun izlediği yoldur 1. Ahmet Bey: 28 yaşında. Boyu 2.25m STH normalden fazla 4. Parathormon 1. Korku ve stres durumunda adrenal bezden salgılanan hormon-
salgılanması ile ortaya çıkar. (Devlik hastalığı) ların etkisi ile vücut yüzeyine yakın parmak ucu, burun,kulak
2. Duyu nöronu-Ara nöron- Motor nöron 6. Kanda kalsiyum seviyesi artar.
Sevgi Hanım: 42 yaşında. Tiroit bezi normalden yavaş çalışı- yüz gibi yerlerde bulunan kılcal damarlar büzülür.Bu da yüz
3. Diz kapağı refleksi gibi basit reflekslerde iki nöronlu refleks yor. TSH normalden az salgılanıyor. (Guatr hastalığı) renginin solmasına neden olur. Bu damarların büzülmesiyle
yayı bulunur. Sıcak bir cisme dokunduğunda elini çekme ref- Hamit Bey: 32 yaşında. Boyu 1.24 m STH normalden az sal- Çalışma No.: 17 kan basıncı yükselir, vücudumuzdaki kan, kol ve bacak gibi
leksinde üç ise üç nöronlu refles yayı bulunur. gılanıyor. (Cücelik hastalığı) daha geniş kas grupları olan iskelet kaslarına ve beyin, kalp
Leyla Hanım: 33 yaşında. 15 gün önce doğum yapmış. Fakat 1. Biyolojik ritim gibi önemli organlara gönderilir. Tüm bunların sonucunda vü-
cutta tehlike ile savaşacak güç ortaya çıkar.
Çalışma No.: 12 doğumdan sonra anne sütü salgısı gerçekleşmemiş. Prolaktin Vücut sıcaklığı Üreme
1. Hormon adı verilen kimyasal bileşikler aracılığıyla vücudu- normalden az salgılanıyor ve süt bezleri süt sentezleyemiyor. 2. 1. Çıkış
muzdaki birçok olayı kontrol ederler. Kan yoluyla hormonlar 2. Kadınlarda FSH normalden az salgılandığında folikül gelişimi 3.
taşınır ve ilgili organdaki özgül reseptörler sayesinde etkili tamamlanmaz ve oogenez gerçekleşemez dolayısıyla östrojen Tamamlanmış İfadeler
olurlar. Vücudumuzda metabolizma olaylarından kan şekeri- salgısı da azalır. LH az salgılandığında ovulasyon gerçekleş- Hormon Epifiz Uyku- Göz bebekleri büyür.
nin ayarlanmasına, uyku düzeninden üreme olaylarına, büyü- mez ve korpus luteum meydana gelmez. salınımı Bezi uyanıklık
me gelişmeden iyon dengesine kadar birçok hayati olayda rol Erkeklerde FSH normalden az ise sperm üretimi gerçekleşmez Kalp atışı artar.
alırlar. ve testosteron salgısı azalır. LH azaldığında ise spermlerin ol- Derideki kılcal damarlar büzülür.
2. gunlaşması gerçekleşemez. Bilişsel işlevler Beyin, kalp ve iskelet kaslarına giden kan miktarı artar.
Sinir Sistemi Endokrin Sistemi Vücut sıcaklığı
3. 2 ACTH Deri renginin oluşumu Tükürük salgısı azalır.
Sindirim sistemi hareketleri yavaşlar.
Yapılar Sinir hücreleri Bezler 2. Epifiz bezinde bulunan hücreler gün ışığından etkilenmekte- Akciğer bronşları genişler.
1 FSH ve LH STH 3 dir. Bu nedenle uzun süreli ışığa maruz kalan bireylerde me-
latonin hormonun sentezlenmesinde aksaklıklar yaşanacaktır
ve bireyin biyolojik ritminde bozulmalar meydana gelecektir. Çalışma No.: 21
İletim hızı Hızlı Yavaş
3. Gün ışığında gözde bulunan fotoreseptörler ışığı algılayarak 1.
epifiz bezinin uyarılmasını sağlar. Bunun sonucunda melato- İşlevi Hormon
6 FSH, LH MSH 4 nin hormonu salgısı azalır. Göz bandı takılması ya da pencere- Östrojen Progesteron
Etki süresi Kısa Uzun lerde ışık geçirmeyen perdelerin kullanılması fotoreseptörle- Rahimi embriyoyu
rin ışığı algılamasını engelleyecektir. Böylece epifiz bezi gün beslemeye hazırlama √
5 TSH ışığı olsa dahi melatonin salgısını artıracaktır.
Uyarıların Ses incelmesi √
taşınma Elektriksel Kimyasal Çalışma No.: 15 Çalışma No.: 18
şekli Dişiye has vücut yapısının √
1. Hipotiroidizm görülmesi beklenir. 1. Üreme sistemi gelişimi bozulur. Bağışıklık zayıflar. Erken er- oluşturulması
Uyarıları genlik ortaya çıkar. Gebeliğin devamının
taşıyan Sinirler aracılığıyla Kan yoluyla 2. a) Evet, çünkü tirozin hormonu vücutta bazal metabolizma 2. Endokrin bir bez olan timüs, ergenlik dönemine kadar timozin sağlanması √
yapılar hızını, hücresel işlevlere enerji sağlamak amacıyla mito- adı verilen bir hormon salgılar.
kondrilerin sayısını ve aktivitesini arttıracağı için söylenen Üreme organının gelişmesi √
belirtiler meydana gelecektir. Timus bezi, bağışıklık sistemi ve eşey hormonlarının salgılan-
3. Endokrin bezlerin salgıladığı hormonların kan yoluyla taşın- b) Evet, çünkü tirozin hormonu salgısı azalacağı için söylenen ması üzerinde etkilidir.
masından dolayı etkileri yavaş oluşur. Hormonların etkile- belirtiler meydana gelecektir. 3. Timus bezi, ergenlik çağından önce eşeysel hormonların sal- 2.
rini göstermeleri için kanda belirli bir düzeyde bulunmaları gılanmasını baskılar. Bu durum birey açısından avantaj yarat- YUMURTALIK
gerekir. Gittikleri hücrelerde kendilerine özgü reseptör bulu- c) Evet, çünkü artan kalsiyum miktarının tekrar dengeye gel- maktadır. Bireyin bedensel gelişimi tamamlanmadan eşeysel
nur. Bir organı birden fazla hormon etkileyebilir. Endokrin mesi için kalsitonin salgılanır. Salgılanan kalsitonin hormonu olgunluğa erişmesini engellemektedir.
sistem hormon üreten bezlerden oluşur. Bazı bezler hormon fazla kalsiyumum kemiklere geçip depolanmasını sağlar.
Östrojen
ürettiği gibi başka maddeler de üretebilir. Hormonlar denet- ç) Hayır,çünkü guatr tiroit bezinin büyümesine verilen addır. Progesteron Dişiye has vücut
leyici düzenleyici sistemlerden sadece bir tanesidir. Sinir Çalışma No.: 19 Embriyonun bes-
sistemi de hormon salınmasını uyararak düzenleyici sistem 3. Tiroit bezinden salgılanan kalsitonin hormonu miktarı artar. lenmesi için rahmi yapısının oluşturul-
olarak görev alır. Kalsitonin hormonu sayesinde kandaki fazla kalsiyum kemik- 1. Pankreasın salgıladığı insülin ve glukagon hormonları kan şe- uygun hale getirme. ması yönünde yağ
lere geçerek ve kemikte depolanır. Böbreklerden kalsiyum geri kerinin düzenlenmesini sağlayan hormonlardır. Yemek yenil- sentezlemesi.
emilimini azalır. Böylelikle kanın kalsiyum düzeyini ayarlanır. diğinde kanda bulunan glikoz miktarı normal seviyenin üze-
Çalışma No.: 13 rine çıkar. Bu durum pankreasın beta hücrelerinin uyarılarak 3.
insülin hormonu salgılamasını sağlar. İnsülin, kandaki fazla
1. • Uyku düzenin bozulması, Çalışma No.: 16 glikozun hücre içerisine alınmasını ve karaciğerde glikojen Yumurtalık
• İştahı ve metabolizmayı düzenlediğinden aşırı yeme veya 1. Parathormon, kan kalsiyum düzeyini artırıcı etki yapar. Kan olarak depo edilmesini sağlar. Böylece kandaki glikoz miktarı
yetersiz beslenme, kalsiyum değeri düştüğünde devreye girer. Parathormon, kemik düşürülür. Uzun süreli açlık durumlarında ise kandaki glikoz
• Büyüme bozuklukları normal vücut büyüklüğüne ulaşa- yıkımını ve böbreklerden kalsiyumun geri emilimini artırır. Pa- miktarı normal seviyenin altına düşer. Bu durumda pankre-
mama, rathormon böbreklerde D vitaminini aktifeştirir. Ayrıca D vita- astaki alfa hücreleri uyarılarak glukagon hormonu salgılanır. Salgılar Salgılar
• Sıvı ve iyon dengesini sağladığından metabolizma bozuk- mini varlığında bağırsaklardan kalsiyum emilimini artırır. Glukagon hormonu glikojenin tekrar glikoza parçalanarak
kana verilmesini sağlar. Böylece kan şekeri düzenlenmiş olur.
lukları, yorgunluk, halsizlik, 2.
• Üreme olaylarını kontrol ettiğinden erken ergenlik, kadın- Ne Öğrendim? 2. a) Pankreastaki beta hücreleri zarar görmüştür. Bu nedenle kan- Östrojen Progesteron
larda düzensiz döngü gibi rahatsızlıklara yol açar. da bulunan fazla glikoz hücre ve karaciğere alınamamıştır.
Paratiroit bezi, tiroit bezi üzerinde dört küçük bezden oluşur. b) Beta hücreleri zarar gördüğü için insülin hormonu salgı-
2. Hipotalamus hipofiz bezine iki yolla bağlanır. Hipofizin ön lanamamıştır. İnsülin hormonu kandaki fazla şekerin den- görevidir görevidir
lobuna kan yoluyla, arka lobuna ise sinirsel yolla bağlanır. Kandaki kalsiyum seviyesinin düzenlenmesini sağlar. gelenmesini sağlar. Eksikliğinde ise şeker miktarı yüksek
3. Alp, Hazar ve Aziz doğru cevabı veren öğrencilerdir. kalacağı için şeker hastalığı ortaya çıkar.
Kandaki kalsiyum seviyesi artınca kandaki kalsiyum 3. İnsülin ve glukagon hormonları birbirlerine zıt yönde çalış- Dişiye has ikincil ka- Döl yatağını hazırlar,
normal düzeye gelince parathormon salgısı azalır. maktadır. Örneğin insülin salgısının artması kan şekerini dü- rakterlerin oluşumunu embriyonun uterusa
şürürken glukagon salgısının artması kan şekerini yükseltir. sağlamak. tutunmasını sağlar.

132 133