Page 107 - Kimya 10| Kavram Öğretimi Kitabı
P. 107

64
                                                                                        KİMYA 11

            4. ÜNİTE     : KİMYASAL TEPKİMELERDE ENERJİ > 4.2.Oluşum Entalpisi > 4.2.1.Standart Oluşum Entalpisi
            Kavram       : Standart Oluşum Entalpisi
            Genel Beceriler  : Eleştirel Düşünme Becerisi
            Alan Becerileri  : Çıkarım Yapma Becerisi

             Çalışmanın Adı                  TEPKİMENİN ENTALPİSİNİ BULALIM                         30 dk.
             Çalışmanın Amacı  Bir tepkimenin standart oluşum entalpisini açıklayabilme.

            Yönerge: Aşağıdaki metin ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız.


                                                Uğur Bey, laboratuvarda deney yaparak propan gazının yan-
                                                ma  tepkimesinden  elde  edilecek  entalpi  değişimini  hesapla-
                                                mak istemektedir. Deneyden önce elindeki verileri kullanarak
                                                deneyden sonra karşılaştırabilmek için kâğıt üzerinde tepkime
                                                entalpisini  hesaplar  ancak  bir  tepkimenin  entalpisini  hesap-
                                                layabilmesi için öncelikle tepkimede bulunan her bir bileşiğin
                                                standart oluşum entalpisini bilmesi gerekmektedir. Bunun için
                                                                            0
                                                aşağıdaki formülü kullanır. 25  C 1 atm basınçta bir bileşiğin
                                                onu oluşturan elementlerinden oluşması sırasındaki ısı deği-
                                                şimini ifade eden standart oluşum entalpilerini (∆H ) elindeki
                                                                                              f
                                                tablodan bularak gerekli notları alır. Bazı elementlerin  ∆H  de-
                                                                                                   f
                                                ğerleri tabloda sıfırdır çünkü elementlerin standart koşullarda
                                                en kararlı hâllerinin oluşma enerjileri sıfır kabul edilmektedir.
                                                Tepkimelerde standart şartlarda birden fazla allotropu bulunan
                                                elementlerin ∆H  değerleri alınırken en kararlı allotropun değeri
                                                              f
                                                sıfır  kabul  edilmektedir.  Örneğin  kullanılan  O    molekülü  ile
                                                                                         2(g)
                                                allotropu olan O   molekülü karşılaştırıldığında O   molekülü
                                                              3(g)                          2(g)
                                                daha kararlı olduğu için değeri sıfır alınmaktadır. O   mole-
                                                                                               3(g)
                                                külünün ∆H  değeri ise sıfırdan farklı bir değer kabul edilmek-
                                                           f
                                                tedir. Ayrıca bir bileşiğin standart oluşum entalpisi için ürünler
                                                tarafında tek tür bir bileşik olması gerekmektedir. Bileşik hangi
                                                fiziksel hâlde ise standart oluşum entalpisi o hâl için geçerli
                                                olmak zorundadır.
                                                H    + 1/2 O   → H O  + Enerji (∆H, H O  nun gaz hâli için
                                                  2(g)      2(g)  2  (g)            2  (g)
                                                geçerli olan bir standart oluşum entalpisidir. )
                                                Bir  de  standart  şartlarda  gerçekleşen  tepkime  sonucunda
                                                oluşan ürün 1 mol olmalıdır. Uğur Bey tüm bu verilere dikkat
                                                ederek hesaplamalarını tamamladığını düşünürken bir yanlış-
                                                lık yaptığını fark eder çünkü tepkimedeki bileşiklerin hepsini 1
                                                mol hesaplamıştır. Bunu düzelterek işlemlerini tamamlar. Uğur
                                                Bey, deneyi için artık hazırdır.

                                                                              0
                                                ∆H 0     = ∑ n∆H 0     - ∑ n∆H       ( aA + bB → cC + dD
                                                    tepkime      f (ürünler)  f (girenler)
                                                tepkimesi için )
                                                                                               0
                                                               0
                                                ∆H 0     = [ c∆H  (C) + d∆H  (D) ] - [ a∆H  (A) + b∆H  (B) ]
                                                                                     0
                                                                         0
             Görsel 1: Tepkimelerde enerji değişimi  tepkime   f          f           f         f












                                                                                                   105
   102   103   104   105   106   107   108   109   110   111   112