Page 66 - Kimya 10| Kavram Öğretimi Kitabı

38 KİMYA 11

2. ÜNİTE : GAZLAR > 2.1. Gazların Özellikleri ve Gaz Yasaları > 2.1.1. Gazların Betimlemesinde Kullanılan Özellikler
Kavram : Normal/Standart Şartlar
Genel Beceriler : Bilgi Okuryazarlığı Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı HANGİ ŞARTLAR ALTINDA? 15 dk.
Çalışmanın Amacı Normal ve standart şartlar arasındaki farkı ayırt edebilme.

Yönerge: Aşağıda verilen metni okuyarak soruları cevaplayınız.

Doğal gaz büyük kısmı metan (CH ) gazından oluşan bir fo-
4
sil yakıttır. Çevreye verdiği zarar diğer fosil yakıtlarına göre
daha az olduğundan dünyada çok fazla kullanım alanına
sahiptir. Ülkemizde de ısınma için büyük oranda doğal gaz
tercih edilmektedir. Dağıtım şebekelerinden evlere gönde-
3
rilen doğal gazın metreküp (m ) tüketim miktarını hesapla-
mak, evlerde harcanan şebeke suyunun metreküp tüketim
miktarını hesaplamak kadar kolay değildir. Çünkü gazlar
bulundukları kabın hacmini alırlar ve bu hacim basınç ve sı-
caklıkla bağlantılı olarak değişebilir. Bu yüzden doğal gaz
sayaçları tüketilen gaz hacmini hesaplamak için belli stan-
dartlar çerçevesinde ölçümler yaparlar. Yapılan ölçümler
esnasında gaz sayaçlarından gelen sıcaklık ve basınç de-
ğerleri referans değerden farklı ise gazın hacmi değişecek-
tir. Bu yüzden gerekli düzeltme katsayıları kullanılarak refe-
Görsel 1: Doğal gaz sayacı
rans şartlara uygun hâle getirilip harcanan gazın metreküp
hacmi hesaplanarak ücretlendirilir.
0
Tüm gazların birer molleri 0 C ve 1 atm basınç altında 22,4 litre hacim kaplar. Buna “normal şartlar
(NŞ)” veya “normal koşullar (NK)” denir. Sıcaklık değeri 25 C ve basınç 1 atm iken tüm gazların
0
birer molleri 24,5 litre hacim kaplar. Buna ise “standart koşullar (SK)” veya “oda şartları” denir. Yapı-
lan bilimsel çalışmalarda çalışmanın türüne ve şartlara uygun olarak normal koşullar veya standart
koşullar tercih edilebilir.

1. Elastik balon içerisine bir miktar doğal gaz koyularak normal koşullarda hacmi ölçülmüştür. Elastik
balon standart koşullara getirildiğinde nasıl bir değişiklik gözlemlersiniz? Açıklayınız.

2. Aşağıdaki tabloyu uygun şekilde doldurunuz.

Gaz Normal Koşullardaki Hacmi (L) Standart Koşullardaki Hacmi (L)

0,5 mol CH
4

2 mol O
2

0,5 mol O
2

64
Hazırlayan: Havva Nur ALTAŞ