Page 68 - Kimya 10| Kavram Öğretimi Kitabı

40 KİMYA 11 40

2. ÜNİTE GAZLAR > 2.3. Gazlarda Kinetik Teori > 2.3.1. Gaz Davranışlarını Kinetik Teori ile Açıklama
Kavram : Difüzyon
Genel Beceriler : Bilgi Okuryazarlığı Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı DİFÜZYON 15 dk.
Çalışmanın Amacı Gazların yayılma hızlarını kinetik teori üzerinden açıklayabilme

Yönerge: Aşağıda verilen bilgilerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Televizyonda eğlence programında helyum gazı (He) yutan kişilerin, seslerinin daha tiz çıkması insan-
lara komik gelir. Sesin tiz çıkmasının sebebi sesin havadan daha hafif olan He içinde daha hızlı hareket
etmesinden kaynaklanır. Aynı şekilde havadan daha ağır, zehirsiz ve tepkimeye girme eğilimi olmayan
bir gaz yutulduğunda ise insan sesi kalınlaşır. Bu olayların nedeni gazlar içindeki sesin hızının, gazın
mol kütlesinin karekökü ile ters orantılı olmasıdır.
Havadan daha hafif olan helyum gazı ayrıca turistik bölgelerde uçan balonlarda kalkış gazı olarak tercih
edilen bir gazdır. Uçan balonlar yükselmeye başlarken balon içindeki gaz ısıtılarak balonun yükselmesi
daha da kolaylaştırılır.
Hidrojen gazı (H ), helyumdan daha hafif olmasına rağmen patlayıcı özelliğinden dolayı uçan balonlarda
2
tercih edilmez. Havadan daha ağır olan kükürt dioksit (SO ) gazı da zehirli ve havadan daha ağır bir gaz
2
olması nedeniyle kullanılmaz.

BİLGİ KUTUSU

Gazların birbiri içinde yayılmaları difüzyon olarak tanımlanır. Gazların da birbiri içinde yayılırken
hızları sıcaklık ve molekül kütlelerinden dolayı farklılık gösterir. Gazların hızları molekül kütleleri-
nin karekökü ile ters orantılı iken sıcaklığın karekökü ile doğru orantılı olarak değişir.
Normal koşullarda bazı gazların mol kütleleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.

GAZIN ADI Mol kütlesi

Helyum 4

Kükürt dioksit
64
(SO )
2
Metan (CH ) 16
4

He
CH
4
SO
2

Görsel 1: Helyum (He), Metan (CH ) ve kükürt dioksit (SO ) gazları
4 2

66