Page 76 - Psikoloji 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
PSİKOLOJİ 11
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Kavram Öğretimi Çalışması 43

2. Yönerge: Uzmanlar tarafından geçerliği ve güvenirliği kanıtlanmış, aşağıda verilen ekran bağımlılığı
ölçeğindeki soruları yanıtlayınız.. Ardından ekran bağımlılığı ile ilgili bilgi notunu okuyarak
soruyu cevaplayınız.

Ekran Bağımlılığı Ölçek Soruları
• Ekran başından kalkmakta zorlanıyor musunuz?
• Ekranla ilgilenmek sizi motive eden tek şey mi?
• Çoğunlukla umursadığınız tek şey teknolojik cihazlarınız mı?
• Ekran kullanımınız aile ve çevrenizle olan etkileşiminizi kısıtlıyor mu?

• Medya kullanımınız aile ve çevrenizle sorun yaşamanıza neden oluyor mu?
• Teknolojik cihaz kullanamadığınızda moraliniz bozuluyor ve sinirleniyor musunuz?
• Ekran başında kalmak istediğiniz süre gitgide artıyor mu?
• Uygun olmayan ortamlarda gizlice teknolojik cihazlarınızın ekranını kontrol ediyor musunuz?

• Kötü bir gün geçirdiğinizde kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlayan tek şey teknolojik cihazlarınızı
kullanmak mı?

Bilgi Notu: Bağımlılık Nedir?
Bağımlılık kişinin kullandığı bir nesne veya yaptığı bir eylem üzerinde kontrolünü kay-
betmesi ve onsuz bir yaşam sürememeye başlamasıdır. Bağımlılık kişinin hayatının
ciddi bir bölümünü kaplar, kişi yapmak zorunda olduğu işler ve ilişkiler dışında bütün
vaktini ve fiziksel enerjisini büyük oranda bağımlı olduğu maddeye veya eyleme yatırır.
Ekran Bağımlılığı Nedir?
Günümüzde sıklıkla görülen bağımlılıklardan biri ekran bağımlılığıdır. Ekran bağımlı-
lığının belirtileri şunlardır:
• Ekran (bilgisayar, tablet, telefon vb.) başında harcanan vaktin giderek artması
• Ekrandan uzak kalınca huzursuzluk, uykusuzluk, öfke gibi yoksunluk belirtilerinin
ortaya çıkması
• Ruhsal, sosyal, adli ya da bedensel bir sorun oluşturmasına rağmen ekranın kul-
lanılmaya devam edilmesi
• Erkan başında geçirilen vakitle ilgili kontrolün kaybedilmesi
• Zamanının büyük çoğunluğunun fiilen ya da zihnen ekran başında geçirilmesi
• Ekran başında olmanın, sorumlulukların (iş, okul, aile, bireysel temizlik gibi) yerine
getirilmesine engel olması
(Domoff (2017)’un ilgili çalışmasından düzenlenmiştir).

Soru

1. Bağımlı olmadan ekran kullanımını sağlamak için neler yapılabilir? Tartışınız.

73
Hazırlayan: Eser SANDIKÇI