Page 80 - Psikoloji 11 | Kavram Öğretimi Kitabı
P. 80
CEVAP ANAHTARLARI PSİKOLOJİ 11
Kavram Öğretimi Çalışması
2.
Çalışma No.: 3
PSİKOLOJİNİN ÇALIŞMA ALANLARI Davranış Tür/Özellik Gözlenebilir (dışsal) Ölçülebilir (içsel) Bilişsel (zihinsel) Duyuşsal (duygusal) Devinişsel (psikomotor)
A
D Bir lambanın altında duru- x x
L yorlardı.
İ Sessiz, baktılar birbirleri- x x
P nin yüzüne.
S Razumihin sonraları hiç x x
unutamadı o dakikayı...
İ E K
K Ğ L Birden ürperdi Razumihin x x
E N D Ü S T R İ P S İ K O L O J İ S I
L T N İkisi de hissetmişti x x
bunu…
S A Ğ L I K P S İ K O L O J İ S İ D
J M K E Not: Dışsal davranışlar doğrudan gözlemlenebilirken; içsel
S İ P P N davranışlar, çeşitli test ve test dışı teknikler (psikolojik test,
O S S E ölçek, mülakat vb.) ile dolaylı olarak ölçülebilmektedir.
S İ İ Y Ayrıca davranışlar; bilişsel (bilişsel), duyuşsal (duygusal) ve
Y K K S devinişsel (psikomotor) şeklinde de türlere ayrılmaktadır.
A O O E 3. Gözlenebilir ve devinişsel davranışların incelenmesi ve genel
D İ N P S İ K O L O J İ S İ L L L geçer sonuçlara ulaşılması daha kolay, diğer davranış türleri-
P O O P nin daha zordur. Çünkü gözlenebilir ve devinişsel davranışlar
S J J S doğrudan gözlenebilmekte ve yorumlanması kişiye göre
T R A F K P S İ K O L O J İ S İ İ farklılık göstermemektedir. Ancak diğer davranış türleri do-
İ
K S K laylı yollarla ölçülebilmekte ve yorumlanması araştırmacının
S P O R P S İ K O L J İ S İ İ O bakış açısına göre farklılık gösterebilmektedir.
O
L L 4. Psikoloji bilimi, önceleri içe bakış yöntemi ile zihinsel
B İ L İ Ş S E L P S İ K O L O J İ O süreçleri incelemiş ve davranışı zihin yapısı ile açıklama-
J J ya çalışmıştır. Ancak ilerleyen yıllarda bu yöntemin öznel
G E L İ Ş İ M P S İ K O L O J İ S İ değerlendirmelere yol açtığı ve psikolojinin bir bilim olarak
nitelendirilebilmesi için nesnel değerlendirmelerin yapılması
1. Psikoloji biliminin APA (Amerikan Psikoloji Derneği) gerektiği savunulmuştur. Bu doğrultuda, davranış “gözlenebi-
tarafından güncel olarak tanımlanan 54 çalışma alanı mev- lir ve ölçülebilir” şeklinde sınıflandırılmış ve davranışın nes-
cuttur. Bunlardan bazıları beyin bilimi ve bilişsel psikoloji, nel yöntemlerle ölçülmesi amaçlanmıştır. Modern psikolojide
iklim ve çevre psikolojisi, danışmanlık psikolojisi, adli ve ise canlıların her tepkisi davranış olarak değerlendirilmekte ve
kamu hizmeti psikolojisi, insan faktörleri ve mühendislik bu davranışlar çeşitli yöntem ve tekniklerle ölçülebilmektedir.
psikolojisi, endüstriyel ve örgütsel psikoloji, nicel psikoloji,
rehabilitasyon psikolojisi, davranışsal sinir bilim ve karşılaş- Çalışma No.: 5
tırmalı psikoloji, askerî psikoloji, estetik, yaratıcılık ve sanat
psikolojisi, tüketici psikolojisi, devlet, il ve bölge psikolojisi, 1. Davranışı Etkileyen
kadın psikolojisi, çift ve aile psikolojisi, medya psikoloji- Faktörler Davranışlar
si, bağımlılık psikolojisi, travma psikolojisi, uluslararası
psikoloji, göç psikolojisi gibi alanlardır. İnsanın var olduğu Normalde arkadaşlarına hiç bağır-
her alanda psikoloji biliminin etkin olabileceğini söylemek mayan Meva’nın, Azra ona bağır-
mümkündür. Ruh hâli dığı için arkadaşlarına bağırması,
üzgün olduğu için randevusuna geç
2. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Olası gelmesi
cevaplardan biri şöyle olabilir. Tüketici psikolojisi: Hem
ülkemizde hem de dünyada bir alışveriş çılgınlığı var. Bunun Biyolojik faktörler Azra’nın çocukken güldüğü
altında yatan nedenleri araştırmak isterim. (yaş, kalıtım, vb.) şakalara, şimdi gülmemesi ve
Göç psikolojisi: Dünyanın birçok yerinde insanlar göç edi- öfkelenmesi
yor ya da göçe zorlanıyor. Ülkemize de göç eden çok sayıda Babasının ve yakın çevresinin em-
farklı milletlerden insanlar var. Bu durumu derinlemesine Çevresel faktörler niyet kemeri takmaması nedeniyle
araştırmak isterim. Zeynep’in de kemer takmaması
Çalışma No.: 4 Deneyim ve Yaşantılar: Trafik kazasında emniyet kemerini
takmayan sürücünün ağır şekilde yaralandığına şahit olan
1. Bir lambanın altında duruyorlardı. birinin, o günden sonra emniyet kemerini her mesafede
Sessiz, baktılar birbirlerinin yüzüne. takmaya başlaması vb.
Razumihin sonraları hiç unutamadı o dakikayı... Tutum ve Beklentiler: Bazı insanların, yetişkin yaşta olsa
da, şaka yapmayı seven bir tutum sergilemesi, arkadaşıyla
Birden ürperdi Razumihin. arası açık olan birinin, barışma beklentisiyle arkadaşına
İkisi de hissetmişti bunu ... hediye alması vb.
Davranış, psikolojik anlamda canlıların dış dünyaya karşı Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Olası
gösterdikleri her türlü bilişsel, duyuşsal ve devinişsel (beden- cevaplardan biri şöyle olabilir: Ruh Hâli: Benim ruh hâlim
sel-fiziksel) tepkilerin genel adıdır. Dolayısıyla altı çizilen çok fazla değişkenlik gösteriyor ve davranışlarımı da etkili-
bütün tepkiler birer davranıştır. yor. Bu nedenle davranışlarımı en çok etkileyen faktör ruh
hâlidir, diyebilirim.
Biyolojik Faktörler (Kalıtım): Benim davranışlarım, baba-
mın davranışlarına çok benziyormuş. Akrabalarımızdan
77