Page 10 - TARİH 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

3
TARİH 11

1. ÜNİTE : DEĞİŞEN DÜNYA DENGELERİ KARŞISINDA OSMANLI SİYASETİ (1595-1774) > 1.3. Avrupa’da Din Savaşlarından
Modern Devlete
Kavram : Modern Devlet
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Tarihsel Analiz ve Yorum Becerisi

Çalışmanın Adı GELENEKSEL DEVLET ANLAYIŞINDAN MODERN DEVLET ANLAYIŞINA 20 dk.
Çalışmanın Amacı Modern devlet anlayışını tarihî yönleriyle analiz edebilme.

Yönerge: Görsellerden ve metinden hareketle soruları cevaplayınız.

GELENEKSEL DEVLET ANLAYIŞINDAN MODERN DEVLET ANLAYIŞINA

Görsel 1: Westphalia Barışı imzalanırken

Orta Avrupa’da Katolikler ve Protestanlar arasında din temelli olarak başlayıp uzun yıllar devam eden
ve bu coğrafyada büyük bir yıkıma neden olan Otuz Yıl Savaşları 1648 yılında Westphalia Barışı ile
sona ermiştir.
Westphalia (Vestfalya) Barışı ile ortaya çıkan modern devlet, siyaset literatüründe genellikle, Orta
Çağ’ın sonlarında ve Yeni Çağ’ın başlarında Avrupa’da feodalitenin çözülmesi ve kilisenin etkisinin kı-
rılması sonucu meydana gelen siyasal iktidar yapısını ifade etmek için kullanılır. XV. ve XVI. yüzyıllar-
da görülmeye başlanan modern devletleri geleneksel devletlerden ayıran en önemli özellik, onun sahip
olduğu egemenlik ve meşruiyet anlayışıdır. Modern öncesi Avrupa’da Kilise’ye göre iktidarın meşruiyet
kaynağı Tanrı’ydı. Bu dönemde siyasal iktidarın/devletin meşruiyeti de dinsel, mitolojik ve geleneksel
kaynaklara dayanıyordu. Modern devlet anlayışına geçişle birlikte, devlet iktidarının toplum kaynaklı
olduğu ve meşruiyetinin de toplumda aranması gerektiği fikri işlenmeye başlanmıştır. Böylelikle siyasal
iktidarın/devletin kaynağı dünyevileşmiş ve meşruiyeti de rasyonel esaslar üzerine oturtulmuştur.

Westphalia Barışı’nın 300. yılında konuya ilişkin önemli bir makale yazan Leo Gross(Uluslararası Hu-
kuk profesörü) da Westphalia Barışı’nı şöyle anlatmıştır:
“Westphalia Barışı iyi ya da kötü bir dönemi kapatan ve yenisini açan bir dönüm noktasıdır. O, ‘eski
dünya’dan ‘yeni dünya’ya açılan görkemli bir kapıyı temsil eder. Eski dünya, bize söylendiği gibi, Papa
ve İmparator tarafından temsil edilen ruhani ve dünyevi iktidarın uyum içinde hareket ederek yönettiği

7