Page 12 - TARİH 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

4
TARİH 11

1. ÜNİTE : DEĞİŞEN DÜNYA DENGELERİ KARŞISINDA OSMANLI SİYASETİ (1595-1774) > 1.3. Avrupa’da Din Savaşlarından
Modern Devlete
Kavram : Modern Devlet
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Tarihsel Analiz ve Yorum Becerisi

Çalışmanın Adı MODERN DEVLET ANLAYIŞININ FELSEFİ TEMELLERİ 20 dk.
Çalışmanın Amacı Modern devlet anlayışını felsefî yönleriyle analiz edebilme.

Yönerge: Görsellerden ve metinden hareketle soruları cevaplayınız.
MODERN DEVLET ANLAYIŞININ FELSEFİ TEMELLERİ

Yeni Çağ ile birlikte, geleneksel devlet anlayışından modern devlet anlayışına geçiş, belirli bir tarihi sü-
reçte yaşanan ekonomik, siyasal ve toplumsal gelişmelerin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Modern
devlet anlayışı, Avrupa’nın bu dönemde yaşadığı felsefi dönüşümün de bir sonucudur. Modern dev-
let anlayışının düşünsel temelleri, bu felsefi dönüşüm sırasında atılmıştır. Modern devlet kuramı, bu
dönemde yaşayan, Niccolo Machiavelli (Nicola Makyivelli), Jean Bodin(Cin Bodın), Thomas Hobbes
(Tomıs Habs), John Locke (Can Lak), Jean Jacques Rousseau (Cin Jak Ruso) ve Emmanuel Sieyés
(Emanuil Siyes) gibi düşünürlerin katkılarıyla oluşmuştur.
XV ve XVI. yüzyıllarda ortaya çıkan ve günümüze kadar gelen modern devletlerin gelişim süreci, iki
döneme ayrılarak incelenebilir. Orta Çağ’ın sonlarında kralların; kilise ve feodalitenin tasfiye edilmesi
sonucu tek, mutlak ve bölünmez iktidar sahibi olarak tarih sahnesine çıkmaları modern devlet anlayışı-
nın ilk aşamasıdır. Bu aşama, Avrupa’da mutlak monarşilerin hâkim olduğu bir dönemi ifade etmekte-
dir. Mutlak monarşiler Avrupa’da Orta Çağ’ın sonlarında, Yeni Çağ’ın başlarında feodalitenin çözülmesi
ve kilisenin gücünün kırılması sonucu ortaya çıkmıştı. Mutlak monarşiler de, XVI. ve XVII. yüzyıllarda
feodal düzenin siyasal birimlerini ortadan kaldırdığına göre artık tarihi görevini tamamlamıştı. İkinci
aşama ise modern ulus devlet anlayışının başladığı; Aydınlanma Döneminin laik ve akılcı doktrini ile
yetişen düşünürlerin temel hak ve özgürlükleri, serbest piyasa ekonomisini, kuvvetler ayrılığını, devle-
tin sınırlandırılmasını, parlamenter demokrasiyi, anayasacılığı, egemenliğin kaynağının ulus olduğunu,
savunarak yeni bir siyaset kuramının oluşturdukları aşamadır. Krala ait olan egemenlik, ondan alınarak
topluma verilmiş, böylelikle egemenliğin demokratik niteliği ortaya çıkmıştır.

MODERN DEVLET

1.Aşama: Mutlak Monarşi Dönemi 2. Aşama: Modern Ulus Devlet Anlayışı

Niccolo Machiavelli (1469 –1527) John Locke ( 1632-1704)

Machiavelli’nin tanrısallıktan arınmış laik bir Locke, doğal haklar teorisini, serbest piya-
sa ekonomisini, kuvvetler ayrılığını, devle-
siyasal devlet düşüncesi vardır. tin sınırlandırılmasını, toplum sözleşmesini
ve direnme hakkını savunarak mutlakiyetçi
görüşlerin yerine modern ulus devlet teorisini
başlatmıştır.

Jean Bodin (1530-1596) Jean Jacques Rousseau (1712 - 1778)
Bodin mutlak, bölünmez, devredilemez, Rousseau, “Toplum Sözleşmesi” kuramında,
sürekli egemenlik kuramını ve onun nitelik- egemenliğin kaynağını halka dayandırarak;
lerini ortaya koymuştur. halk egemenliği teorisini savunarak devletin
meşruiyetini demokratik temeller üzerine
oturtmuştur.

Thomas Hobbes (1588 - 1679) Emmanuel Sieyés (1748-1836)

Hobbes’ta “Sosyal Sözleşme” kuramını Sieyés, egemenliğin kaynağı olarak da milleti
geliştirerek, modern devlet düşüncesinin göstermiştir. Bu şekilde, Sieyés “milli ege-
yetkinleşmesini sağlamıştır. menlik” teorisini oluşturmuştur.

9