Page 29 - TARİH 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

12 TARİH 11

1682-1725 Rusya’nın “açık ve sıcak denizlere inme” politikasının mimarı olan Çar I. Petro Dönemi.
1762-1796 Grek projesi ile Panslavizm’in ön hazırlığını yapan Çariçe II. Katerina Dönemi.
1811 Bir Rus üniversitesinde ilk “Slavonik Araştırmalar Kürsüsü”nün açılması.

1826 Panslavizm teriminin ilk defa Slovak yazar Jan Herkel tarafından “Hakiki Panslavizm” adlı eserde
kullanılması.
1830-1840’lı Rusya’da Panslavizm’in başlangıcı sayılan Slavofilizm yani Slavcılık hareketinin ortaya çıkması.
yıllar Slavcılık hareketini savunanlar ırk, dil veya siyasi çıkardan çok Ortodoksluğa sıkı sıkıya bağlılığı
savunur ve onlara göre Slavlığın kurtarıcısı sadece Rusya olabilir.

Alman filozof Karl Marks’ın yazdığı makalelerde “Panslavizm’in Avrupa’da bin yılda elde edilen uy-
1855 garlığı yıkmaya çalışan bir hareket olarak emellerine Macaristan, Türkiye ve Almanya’nın bir kısmını
haritadan silerek erişmeyi hedeflediği; başlangıçta bir sembol, bir inanç iken siyasi bir program daha
doğrusu 800 bin süngülü muazzam bir tehlike hâline geldiği” şeklindeki düşüncelerinin yer alması.
1857 Moskova’da Slav Yardım Derneğinin kurulması ile Panslavist hareketin resmen Rus hükûmetinin
kontrolü altına girmesi.
Rus yazar İ. S. Aksakov bir makalesinde Rusya ve Avrupa anlaşmazlığından bahsederken “Bizim
1860 Avrupa’daki gücümüz, bizimle sempati ve akrabalık bağı olan Slav dünyasıdır. Özellikle de bütü-
nünde Ortodoks dünyasıdır. Rusya’nın dışında hiçbir yerde bağımsız özgür bir Slav yok.” şeklindeki
görüşlerini belirtmesi.
1870 İtalyan siyasi birliğinin sağlanması.
1871 Alman siyasi birliğinin kurulması.
Panslavizm’in İncil’i olarak ka- 1- Galiçya, Bukovina ile Macaristan’ın doğu kısımları
bul edilen “Rossia i Europe” 2- Çek-Moravya-Slovakya Krallığı
(Rusya ve Avrupa) adlı kitabın 3- Sırp-Hırvat-Sloven Krallığı
yayınlanması. Bu kitaba göre 4- Bulgar Krallığı (Rumeli’nin büyük bir kısmı ve Makedonya
Rus Çarlığı’nın önderliğinde dâhil)
1871 Büyük Slav Birliği kurulacak 5- Romanya Krallığı
ve şu devletlerden meydana 6- Yunanistan (Rodos, Girit, Kıbrıs’ın yanı sıra Ege adalarının
gelecektir. tamamı)
7- Macaristan Krallığı
8- İstanbul Eyaleti (Rumeli, İstanbul Boğazı’nı çevreleyen Ana-
dolu toprakları, Marmara Denizi, Çanakkale Boğazı, Gelibolu
Yarımadası Bozcaada dâhil)
1875 Rusya’nın Balkanlarda yaşanan karışıklıklara müdahil olması ve bunu Panslavizm adı altında sür-
dürerek kendisine yayılma alanı olarak Osmanlı topraklarını yani Balkanları seçmesi.
Osmanlı-Rus Savaşı sonrasında yaşanılan hayal kırıklığının da etkisiyle Rus yazar Dostoyevski’nin
1877-1878 “hasta adam”ın ölümüyle birlikte İstanbul’un kesinlikle İngilizlere ya da Avrupalı devletlere bırakılma-
yıp mutlaka Rus kenti olması gerektiğini dile getirmesi.

1. Rusya’nın 19. yüzyılın son çeyreğinde Panslavizm politikasının yayılma alanı olarak Balkanlardaki
Osmanlı topraklarını seçmesi hakkında nasıl bir çıkarımda bulunabilirsiniz?

2. Panslavizm’in İncil’i kabul edilen kitapta adı geçen ülkelerin yerlerini dikkate alarak 1871 tarihli Av-
rupa haritasını incelediğinizde 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Rusların Osmanlı’dan koparmak
isteyebileceği toprakların isimleri neler olabilir?

3. Panslavizm’in Rus ve Ortodoks olmayan Slav topluluklar açısından oluşturabileceği riskler neler
olabilir?

26
Hazırlayan: Selma MUSLU