Page 51 - Fizik 11 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

26 FİZİK 12

4. ÜNİTE : ATOM FİZİĞİNE GİRİŞ VE RADYOAKTİVİTE > 4.2. Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu
Kavram : Antimadde
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı MADDE - ANTİMADDE 15 dk.
Çalışmanın Amacı Antimadde kavramını açıklayabilme.

Yönerge: Metinden yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1928'de İngiliz fizikçi Paul Dirac (Pol Dirak), göreli bir hızda hareket eden bir elektronun davranışını
tanımlamak için kuantum teorisini ve özel göreliliği birleştiren bir denklem yazdı. Dirac denkleminin
en şaşırtıcı yanı negatif çözümler vermesidir. Dirac'ın denkleminin biri pozitif, diğeri negatif enerjili iki
elektron için iki çözümü olabilir. Ancak klasik fizik, bir parçacığın enerjisinin her zaman pozitif bir sayı
olması gerektiğini söyler. Dirac, denklemini “Her parçacık için bu parçacıkla tam olarak aynı ancak zıt
yüklü karşıt bir parçacık vardır.” şekilde yorumlamıştır. Örneğin elektron için bir antielektron (pozitron)
olmalıdır. Pozitron, elektron ile her yönden aynıdır ancak pozitif bir elektrik yükü vardır. Elektron ve karşıt
parçacığı olan pozitron karşılaştığında birbirini yok ederek gama ışını yayar. Bu olay yok olma tepkimesi
olarak bilinir ve tersinir bir reaksiyondur (Görsel 1).

Görsel 1: Yok olma tepkimesi

Madde ve antimadde etkileşime girdiğinde yok olur yani bir enerji parlaması içinde kaybolurlar. Ener-
jisi, parçacıkların durgun kütle enerjisine eş değer olan iki foton bir araya geldiğinde parçacık ve anti
parçacık oluşur. Bu olaya çift oluşumu tepkimesi denir.
Madde atomlardan oluşmaktadır. Atomlar proton, nötron ve bunların oluşturduğu çekirdek çevresinde
dolanan elektronlardan oluşur. Karşıt madde de antiproton, antinötron ve pozitronlardan oluşur (Görsel
2). Başka bir deyişle karşıt madde, zıt yükler dışında maddenin bire bir aynısı olup yediğimiz yiyecek-
lere kadar her yerde bulunur.

Görsel 2: Madde ve antimaddenin atom modelleri

48