Page 24 - İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük 12 | Kavram Öğretimi Kitabı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ
10
İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK 12
6. ÜNİTE : II. DÜNYA SAVAŞI SONRASINDA TÜRKİYE VE DÜNYA > 6.2. İki Kutuplu Dünya ve Türkiye
Kavram : Soğuk Savaş
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Tarihsel Analiz ve Yorum Becerisi

Çalışmanın Adı SOĞUK SAVAŞ BİTTİ Mİ? 20 dk.
Çalışmanın Amacı Günümüzde gerçekleşen Ukrayna-Rusya gerilimi bağlamında Soğuk Savaş kavramını yorumlayabilme.

Yönerge: Görselden ve metinden hareketle soruları cevaplayınız.

SOĞUK SAVAŞ BİTTİ Mİ?

Görsel: ABD - SSCB bayrakları

Türkiye’nin NATO’ya üyeliğinin 70’inci yıldönümü, Ukrayna-Rusya geriliminin iyice arttığı bir döneme
denk geldi. Haftalardır tırmanan gerginlik, Soğuk Savaş’ın geri dönmekte olduğunu söyleyenleri haklı
çıkaracak sertlikte geçiyor. Son 30 yıldır unuttuğumuz bir iklimi yeniden yaşıyoruz. Rusya-Batı gerilimi,
yeni nesillere ancak tarih kitaplarında yakalayacağı bir gerilimi canlı yaşama fırsatı sunuyor. Savaşın
soğuk yüzü ise tam anlamıyla kendini gösteriyor.
Soğuk savaşın yeniden tırmandığını düşündüğümüz Ukrayna-Rusya geriliminin yaşandığı son günlerde
‘’Soğuk Savaş nedir?’’ merak etmeyeniniz yoktur.
Soğuk Savaş, Amerika’nın önderliğinde Batı bloğu ile Sovyetler birliğinin oluşturmuş olduğu Doğu bloğu
arasında gerçekleşen ekonomik, siyasi, bilimsel, psikolojik ve teknolojik bir çatışma durumudur. Soğuk
Savaş döneminin 1947 yılında Truman Doktrini ile başladığı ve 1989 yılında Doğu Avrupa’da komünizm
rejimlerinin ve 1991 yılında Sovyetler Birliği’nin çöküşü ile sona erdiği kabul edilir. Soğuk Savaş olarak
adlandırılmasının sebebi her iki tarafın da birbirlerine direkt olarak savaş açmaması bunun yerine birbir-
lerini bölgesel olarak desteklediği vekalet savaşları (Karşıt güçlerin birbirine doğrudan saldırmak yerine
üçüncü bir tarafın vasıtasıyla mücadele ettiği bir savaş türüdür.) şeklinde olmasıdır.
Sovyetler Birliği ve ABD, II. Dünya Savaşı’nın ardından farklı ekonomik ve siyasi adımlar izledi. Sovyet-
ler Birliği Komünist Parti tarafından yönetilen Marksist Leninist bir ülkeyken ABD kapitalizm merkezli
bir yönetim anlayışını benimsedi. Sovyetler Birliği’nde Komünist Parti medya, ordu, ekonomi ve daha
birçok kurumu kontrol altında tutuyordu. Sovyetler Birliği ayrıca Doğu Bloğu ülkeleri üzerinde de önemli
bir etkiye sahipti. Batı Bloğu’ndaki birinci dünya ülkeleri ise liberal demokrasiyi benimseyen, medya ve
kurumlarının özgür olduğu yerlerdi.
Soğuk Savaş döneminde Bağlantısızlar Hareketi adlı tarafsız küçük bir blok da ortaya çıkmıştı. Bağlan-
tısızlar Hareketi’ne taraf olan ülkeler Doğu ve Batı Bloğu ülkelerle iyi ilişkileri sürdürmeyi hedefliyordu.
Sovyetler Birliği ve ABD geniş çaplı bir savaşın içine asla girmedi fakat her ihtimale karşı her iki süper
güç de nükleer silahlar geliştirdi. Her iki tarafın da nükleer stratejisi bulunuyordu. Bu sebeple her iki
tarafın da birbirlerine doğrudan saldırı konusunda çekinceleri bulunuyordu. Direkt olarak saldırmaktan
kaçınan iki süper güç bunun yerine askeri kuvvetleri, ürettikleri silahlar, uzay yarışları, psikolojik savaş
yöntemi ve nükleer silah üretimi ile güç gösterisi yapmayı tercih ediyordu.
21