Page 14 - Biyoloji 11 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 11 3

1.ÜNİTE : İnsan Fizyolojisi
Konu ÜRİNER SİSTEM 40 + 40 dk
11.1.6.1. Üriner sistemin yapı, görev ve işleyişini açıklar.
Kazanımlar
11.1.6.2. Homeostasinin sağlanmasında böbreklerin rolünü belirtir.

1.Yönerge Üriner sistem kısaca açıklanır.
ÜRİNER SİSTEM

Hücrede metabolik olaylar sonucu oluşan zararlı maddelerin ve vücut için gerekli olmayan maddelerin
dış ortama verilmesine boşaltım denir. Boşaltımda görev alan organlardan oluşan sisteme üriner sistem
adı verilir.
Üriner sisteminin en önemli görevi, organizmaya ait hücrelerin yaşamasına uygun ve dengeli bir iç or-
tamın varlığını korumaktır. Buna homeostasi denir. Üriner sistem; homeostasiyi sağlamak için azotlu
atık ürünlerini organizmadan uzaklaştırır, osmotik basıncı ve vücut sıvılarındaki madde yoğunluklarını
düzenler. Boşaltım maddeleri; CO , azotlu bileşiklerden ayrılan amonyak, amonyaktan sentezlenen üre
2
ve ürik asit, fazla miktardaki su, mineraller ve suda çözünen vitaminlerdir.

Örnek Soru: Aşağıdakilerden hangisi üriner sisteminin görevlerinden biridir?
A) Kan pH’ını azaltmak
B) Kanın ozmotik basıncını düzenlemek
C) Vücutta depolanan iyon miktarını arttırmak
D) Sindirilemeyen artıkların atılmasını sağlamak
E) Amonyağı üreye çevirmek

Çözüm: Üriner sistemin görevlerinden biri de kanda fazla bulunan maddelerin
atılmasını sağlamaktır. Mineraller, suda çözünen vitaminler ve suyun fazlası
kanın osmotik dengesini korumak üzere atılır. Cevap: B

Üriner sistemin yukarıda sayılan homeostasi görevlerinden başka görevleri de vardır. Uzun süreli aç-
lık durumunda laktik asit, pirüvat, gliserol, amino asit gibi karbonhidrat olmayan kaynaklardan glikoz
sentezlenir. Böylece vücudun şeker ihtiyacı karşılanır. Üriner sistem bu görevi karaciğerle birlikte yerine
getirir. Böbrekler ayrıca eritropoietin hormonu salgılayarak kemik iliğinde alyuvar yapımını uyarır. Bu
nedenle kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda genellikle kansızlık (anemi) görülür.

Üriner sistem; böbrekler, üreter, mesane (idrar Atardamar Toplar damar
kesesi) ve üretradan oluşur. Böbrek atardamarıyla
böbreklere gelen kan burada temizlenir. Oluşan Sağ böbrek Sol böbrek
idrar, üreterle idrar kesesine taşınır. İdrar kesesin-
de depolanan atıklar üretrayla dışarı atılır.

Üreter

Mesane

Üretra
Üriner Sistem

13