Page 7 - Kimya 10 | 1.Ünite

Kimyanın Temel Kanunları ve Kimyasal Hesaplamalar
KÜTLENİN KORUNUMU KANUNU

(Antoine Laurent de Lavoisier-1774)

BİLİYOR MUSUNUZ?

Antoine Laurent de Lavoisier
(26 Ağustos 1743-8 Mayıs 1794)
Babası, Paris Parlamentosu’n-
da avukattır. Lavoisier’in annesi,
Lavoisier beş yaşındayken öldü.

Lavoisier, babasının isteği doğ-
Görsel 1.1.4: Magnezyum telin ve kömürün yanması
rultusunda hukuk eğitimi alma-
Yanma olayı simya döneminde açıklanamamıştır. Bunun en önemli ya başladı. Hukuk eğitimi devam
nedeni yanma olayını sağlayan oksijenin ve bazı yanma ürünlerinin gaz ederken bilime olan ilgisi nede-
hâlinde açığa çıkmasıdır. Görsel 1.1.4’te verilen her iki olay da yanma niyle hukuk derslerine ek olarak
tepkimesine aittir. Birinde magnezyum tel, diğerinde ise kömür yan- fen derslerine katılıyordu.
maktadır.
1764’te ilk bilimsel makalesini
Mg(k) + 1/2O 2 (g) MgO(k) yayımladı ve 1769’da 26 yaşın-
da Fransız Bilimler Akademisine
24 g + 16 g = 40 g
seçildi.
C(k) + O 2 (g) CO 2 (g)
Modern kimya döneminin öncü-
12 g + 32 g = 44 g
sü sayılan Lavoisier yanma olayı-
Magnezyum tel ve karbonun yanmasında da havadaki oksijen gazı
nı açıklamış, oksijenin yanma ve
kullanılmakta, magnezyum yandığında magnezyum oksit, karbon yan-
solunumdaki rolünü keşfetmiş-
dığında karbon dioksit gazı oluşmaktadır. Her iki yanma olayı açık kap-
tir. Kendi kurduğu kimya labora-
ta gerçekleştirildiğinde magnezyumun yanmasında kütlede artış olur-
tuvarında titizlikle yaptığı deney-
ken karbonun yanmasında (açığa çıkan karbon dioksit gazı nedeniyle)
ler sonucunda Kütlenin Korunu-
kütlede azalma varmış gibi görülür. Hâlbuki her iki tepkimede de küt-
mu Kanunuʼnu bulmuştur.
le korunur. Bu iki tepkimede de kütlenin korunduğu deneysel olarak
ispatlanmak istenirse deneyi yeterince oksijen içeren kapalı kaplarda Fransız Devrimi sonrası, devri-
gerçekleştirmek gerekir. min öncüleri olan halk tarafın-
Deneylerinde teraziyi titizlikle kullanan Antoine Lavoisier bir mik- dan kurulan mahkemede yargıla-
tar kalay ve bir miktar hava içeren bir cam balonun ağzını kapatarak narak idam edilmiştir.
cam balonu tartmıştır. Ağzı kapalı cam balonu ısıttığında kalayın tebe-
şir tozuna benzer bir toza [kalay(II) oksit] dönüştüğünü ve cam balonu
tekrar tarttığında kütlenin değişmediğini gözlemlemiştir.
Sn(k) + 1/2O 2 (g) SnO(k)

119 g + 16 g = 135 g
Lavoisier aynı deneyi kütleleri iki katına çıkararak tekrarladığında
oluşan kalay(II) oksidin kütlesinin kalay ile kullanılan havanın kütlesi
toplamına eşit olduğunu görmüştür.
Sn(k) + 1/2O 2 (g) SnO(k)

238 g + 32 g = 270 g
Bu ve buna benzer deneyler sonucunda Lavoisier, Kütlenin
Korunumu Kanunuʼnu bulmuştur.
Kimyasal bir tepkimede madde yoktan var, vardan yok olamaz.
Tüm kimyasal tepkimelerde, oluşan ürünlerin kütleleri toplamı tep-
kimeye giren maddelerin kütleleri toplamına eşittir. Buna Kütlenin
Korunumu Kanunu denir.

21