Page 33 - Tarih11 - Ünite 3

ULUSLARARASI İLİŞKİLERDE
DENGE STRATEJİSİ (1774-1914)

Sinop Baskını
Ruslar, 1853 yılında sürpriz olmayan bir baskınla Sinop Limanı’nda bulunan 12 gemilik
Osmanlı filosunu imha etmiştir. Osmanlı filosu sadece hafif tonajlı ateş gücü az firkateyn ve
korvetlerden oluşmuştur. Yanan gemilerde bulunan 4.200 personelin 2.700’ü şehit olmuş
ve filo komutanı Koramiral Osman Paşa esir düşmüştür. Deniz harp tarihinde, Osmanlılar
sadece 1571’de İnebahtı’da normal bir deniz savaşı sonunda yenilmiştir. Diğer yenilgileri
hep baskına uğramak şeklinde olmuştur. Bunlar 1771 Çeşme Baskını, 1827 Navarin Baskını
ve 1853 Sinop Baskını’dır. Bu üç baskında da Rus donanması yer almıştır. Kırım Savaşı’nın
hemen öncesinde gerçekleşen Sinop Baskını, bir buçuk saat içinde neticelenmiştir. Ancak
Amiral Nahimov, zaferine leke süren bir uygulamaya imza atmıştır. Merhametsizce gülle,
humbara ve yağlı paçavra atmaya devam etmiştir. Direnmeyen birçok kişinin öldürülmesi-
nin yanında kasabanın Müslüman mahallesini de yakmıştır. Ruslar, 1853 Sinop Baskını’nın
akabinde başlayan Kırım Savaşı’nda Osmanlı Devleti’ne yenilmiştir. Deniz kuvvetlerinin
tamamına yakınını kaybeden Ruslar, yine de tarihlerindeki bu zaferi her yıl kutlamaya
devam ederek tarih kitaplarında anlatarak bugünkü nesillere aktarmıştır. Ruslar, zaferin
150. yıl dönümü anısına pul bastırmıştır. Ayrıca Sivastopol’un en güzel meydanına Amiral
Nahimov’un da yer aldığı zafer anıtı dikmiştir. 70 yıl sonra deniz şehitleri anısına 24 Tem-
muz 1923’te Sinop’ta bir anıt yapılmıştır.
Nejat Tarakçı, “Sinop Baskınının Bilinmeyenleri”, s.1-7’den düzenlenmiştir.
Aşağıdaki soruları metinden hareketle cevaplayınız.
1. Rusların, Sinop Limanı’nda bulunan gemilere yaptığı baskının sürpriz olmamasının ne-
denleri neler olabilir?
2. Deniz harp tarihimizde kazandığımız önemli başarılar hangileridir?
3. Tonaj ne demektir?
4. Türk tarihindeki hangi kahramanla ilgili bir pul tasarlamak isterdiniz? Neden?
5. Tasarladığınız pulu, PTT’nin pul koleksiyonunda yer alması için PTT Genel Müdürlüğüne
postalayınız.
6. Türk tarihindeki önemli olay ve kahramanların nesilden nesile aktarılması için hangi
çalışmalar yapılabilir?

Balkan Acıları
Balkan Türklerinin yaşadıkları sıkıntılar, göç yollarında çektikleri çileler, sözlü halk edebi-
yatımızda olduğu gibi yazılı edebiyatımızda da yankısını bulmuştur. Büyük tarihî olayların
bir sonucu olan göçler, bazı sanatçıların eserlerine konu olmuştur. Özellikle de felâketleri
bizzat yaşayanlar, kültür tarihimize değerli eserler bırakmışlardır. Şair Yahya Akengin de
Balkan acılarını şöyle canlandırmaktadır.
Kosova’dır bir padişah türbesine düşen gözyaşı, Hasret ki yol açar diye güzel yarınlara
Duru kalmış bir damlası Vardar’ın Horlanır tarihimiz, çiğnenir destanlar.
Kalbi parçalanmış bir Osmanlı haritası Selâm ulaşmasın diye dedelerden torunlara
Gözü kalmış akınlarda yetmişlik türbedarın Namı yasaklanır Murad Hüdavendigâr’ın
Hayriye Memoğlu Süleymanoğlu, “Edebiyatımızda Balkan Türklerinin Göçleri”, s.6-7’den düzenlenmiştir.

Aşağıdaki soruları metinden hareketle cevaplayınız.
1. Kosova’da bulunan türbe hangi padişahındır?
2. Kalbi parçalanmış bir Osmanlı haritası ile anlatılmak istenenler nelerdir?
3. Yetmişlik türbedarın gözlerinin akınlarda kalmasının nedenleri neler olabilir?
4. Tarihimizin horlanması hangi anlamlara gelmektedir?
5. Murad Hüdavendigâr’ın namının yasaklanmasının gerekçeleri nelerdir?
6. Balkanlardaki acıları anlatan bir dörtlük yazınız.

119