Page 80 - Tasarım Beceri Atölyeleri Öğretmen El Kitabı

Macun: Bal, pekmez gibi kıvamlı gıdalar kullanılarak çeşitli çekilmiş otların karıştırılmasıyla uygulanır.
Halk hekimliğinde çok yaygındır. Mesir macunu veye en basit düzeyde bal, karabiber karışımı buna örnektir.
Merhem: Tereyağ, vazelin, hindistan cevizi yağı veya balmumu gibi katı bir madde ile çeşitli bitki yağla-
rının karışımıyla hazırlanan ve sürülerek kullanılan yöntemlerdir. Sarıkantaron merhemi en yaygın olanların-
dandır.

Bitki Banyosu: Papatya, nane, çam, limon vb. aromatik çiçek, ağaç veya bitkilerin banyo suyuna eklenile-
rek kullanılmasıdır. Deri hastalıkları, sinir sistemi rahatsızlıkları, psikolojik problemler için yaygın kullanılır.
Bitkisel Buhar Banyosu: Sıcak suya çeşitli bitkilerin konularak, sıcak suyun uçurduğu bitkisel uçucu yağ-
larla teması amaç edinen yöntemdir. Örneğin yüz sivilceleri için antiseptik olan nanenin sıcak suya konması ve
bir havlu ile baş bölgesi kapatılarak, yüzün suya temas etmeyecek şekilde buhara maruz bırakılması şeklinde
kullanımı örnek verilebilir.

Tütsü Olarak Kullanımı: Etnobotanik olarak çok yaygın bir kullanımdır. Tütsü olarak kullanımı aromate-
rapik ve aynı zamanda inançlar içeren bir yöntemdir. Adaçayı, defne, akgünlük, çördük ve üzerlik gibi bitkile-
rin kem göze karşı yakıldığı bilinmektedir.

Bitkisel Yağlar: Sabit veya ucucu yağ şeklinde bitkilerden elde edilen yağlardır. Bitkisel yağlar doğrudan
sürülerek (haricen), doğrudan içilerek (dahiliyen) veya difüzyon olarak kullanılabilir.
Bitkisel Çaylar 4 şekilde yapılır:

İnfüzyon: En genel ve en güvenli kullanış biçimidir. Özellikle çiçekler ve yapraklar gibi uçucu yağ içe-
renlerde uygulanır. Bitki, kaynamış suda maksimum 15 dakika bekletilir ve ardından içilir. Örneğin: papatya,
defne, lavanta, adaçayı buna uygundur. Uyku problemi için kaynamış ve altı kapatılmış suya, melisa, yasemin
ve papatyanın eklenip 15 dakika demlenmesi örnek olarak verilebilir.

Dekoksiyon: Toprakaltı (kök, rizom) organları, kabuk ve bazı tohumlar için uygundur. Kökler, kabuklar,
tohumlar tencere içinde suya konur. 15-20 dakika kaynatılır. İçilmeden önce süzülür. Örneğin: tarçın kabuğu,
zencefil, zerdeçal, meyan kökü, kediotu kökü, karanfil. Soğuk algınlığına bağlı hastalıklar için zencefil, meyan
kökünün kaynatılması veya şeker hastalıkları için tarçın çubuğunun iyice kaynatılıp, ardından içilmesi örnek
verilebilir.

Maserasyon: Sıcakta bozulması ihtimal bileşik içerenler veya müsilaj (suda şişerek oluşan jelleşme) içeren
bitkiler için uygundur. Örneğin hatmi, ebegümeci, keten, ayva çekirdeği, kinoa gibi bitkilerde kullanılır. Bu-
nun için belli bir miktara bitkiler konur ve oda sıcaklığında 6-8 saat bırakılır. Süzülerek kullanılır. Çok nadir
kullanılan bir yöntemdir. Örneğin: 1 ayvanın çekirdekleri, 1/2 çay bardağı temiz su veya doğal gülsuyuna

72