Page 29 - Türk Dili ve Edebiyatı 9 | 5.Ünite

Roman

13. Çıkmaz sokağın ağzında bir çeşme, bir de hayvanları sulamak için yalak vardı. Elime geçen çer-
çöple özene özene oyuncak bir kayık yaptım. Kayığım yalaktaki suyun üzerinde yüzünce dün-
yalar benim oldu. Onu elimle dürttüm olmadı. Yanağımı suya değdirerek başımı kayık düzeyine
eğdim; tatlı sert tütün paketinin kâğıdından yapılma yelkene üfledim. Gemim suların üzerinde
kaydı. Hemen yalağın öte tarafına koştum. Kayık bana doğru geliyor, yani ilerliyordu. Siftah olarak
ileriye gitmek ve gerilerden ayrılmak sevincini tadıyordum. Kayığı seyre öyle dalmıştım ki kayık
burnumun üstünde baştan kara etti. Onu hemen döndürdüm. Durmamacasına üfledim. Başım
fırıl fırıl dönüyor, kulaklarımda yüzlerce ziller çınlıyordu. Gemim bütün yelkenlerini doldurmuş
açık denizlerde koskocaman bir kelebek gibi kayıyordu. O sırada güneş battı. Ortalık karardı.
Sokaklardan el ayak çekildi. Farkında olan kim? Kendimi lodos rüzgârının ta kendisi sanıyordum.
Yanaklarımı körpe ciğerlerimin bütün gücüyle şişirip sağanak sağanak esiyordum. Pruva direği,
sözü küçümseyerek dalgın eda ile işaret veren bir el gibi sağa sola eğiliyordu. Direk ucu yıldızdan
yıldıza gidip geldikçe içimde yeni yeni uyanan bir musikiye tempo tutuyordu. Koca gemim, sen-
deleyen yıldızlar arasında kapkara bir uçurum kadar mağrur ilerliyordu. Ne var ki artık soluğum
tükeniyordu. İşte bunun için, ’’Rüzgâr kesiliyor! Artık camadanları çözünüz!’’ diye ciyak ciyak bağır-
dım.
Birdenbire, derin bir mağaranın bağrından çıkıvermiş gibi kalın bir ses, ’’Hangi rüzgâr kesiliyor?’’
diye sordu. Amcamın sesini tanıdım. Donakaldım. Başım, göğsüm sırsıklamdı. Amcam yanaş-
tı: ’’Mahmut sen misin?’’ dedi. (…) ’’Burada bu saatte ne yapıyorsun?‘’ dedi. Ona elimdeki kayığı
verdim. Görmek için batı göğünün alacakaranlığına karşı tuttu onu. ’’Bu gemi değil, salapurya!’’
demesiyle de bizim kalyonu yere çarpıp ayağının altında çatır çutur ezmesi bir oldu. Kemiklerim
kırıldı sandım. Ama amcam ’’Yarın sana bir kayık yapayım da gör’’ deyince dünyalar yeniden benim
oldu.
Halikarnas Balıkçısı, Aganta Burina Burinata
Aşağıdaki soruları Aganta Burina Burinata adlı romandan alınan yukarıdaki parçaya göre ce-
vaplayınız.

a. Metnin yapı unsurlarını belirleyiniz.
b. Metnin temasını belirleyiniz.

c. Metindeki bakış açısı hakkında bilgi veriniz.

14. Roman kahramanları ruhsal ve fiziksel özellikleriyle tanıtılır. Kişilerin kendine özgü ayırt edici
özellikleriyle diğerlerinden ayrılanlarına ............................................; kıskançlık, cimrilik, korkaklık gibi
benzerlerinin niteliklerini abartılı bir biçimde üzerinde toplayanlarına ................................ denir.

Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde verilenler getirilmelidir?
A) karakter-tip

B) huy-karakter
C) tip-karakter

D) tip-huy
E) tip-kişilik

169