Page 349 - Değerler Eğitimi Aile ve Toplum

EL ELE VERMEYİNCE TAŞ
YARDIMSEVERLİK
YERİNDEN OYNAMAZ 9 Aile ile İrtibatlı Etkinlik
a) Çevrenizde imece usulüyle yapılan dayanışma geleneklerine örnekler veriniz.
b) İmece usulüyle ince ekmek yapma süreci, o yörenin dayanışma kültürü hakkında ne tür
bilgiler verebilir?
c) Kültürümüzde imece usulüne dayalı farklı geleneklere sıkça rastlanmasının nedenleri neler
olabilir?

TÖREN KEŞKEĞİ GELENEĞİ
Kadın-erkek gruplarının toplu olarak iş
paylaşımı ve katılımıyla büyük kazanlarda
ve açık ateşlerde, buğday ve etin birlikte
pişirilmesiyle yapılan tören yemeğine
keşkek; bu yemeğin etrafında gerçekleşen
ritüellere de “Tören Keşkeği Geleneği” adı
verilmektedir. Keşkek geleneği, toplumsal
katılımın yüksek olduğu törenlerde
ortak iş gücü ve paylaşıma dayalı olarak
gerçekleştirilen dayanışmacı bir sosyal
pratiktir. Keşkek pişirilmeden önce buğday
ve etin uzun süre boyunca dövülmesi ve
pişirilme sırasında ise yemeğin ortak bir
ritimle karıştırılması geleneğin sembolik
yönlerini oluşturmaktadır. Özel gün ve
Görsel 10.27. törenlerle simgeleşen tören keşkeği
geleneğindeki önemli unsurlardan biri olan keşkeğin yapım ve tüketim süreci kolektif bir nitelik
taşır. Özellikle köylerde, keşkeğin malzemeleri ve yapımı imece usulüyle sağlanmaktadır.
Keşkeğin ana malzemelerinden olan buğday ve et, aileye özel bir kutlama söz konusu
olduğunda hane tarafından temin edilmekte, gerekli iş gücüyse diğer kişilerden sağlanmaktadır.
Kutlamalar-şölenler gibi topluluğun ortak törenlerinde, temel malzemeler ve iş gücü, insanların
güçleri oranında sağlanmaktadır. Şehir merkezlerinde de benzer şekilde bu gelenek devam
etmektedir.
Karşılıklı iletişim ve toplumsal ilişkilerin geliştirilmesine olanak tanıyan keşkek törenine davetli
ya da davetsiz her yaştan, cinsiyetten, etnik gruptan ve kültürden kişiler ayırt edilmeksizin
katılabilmektedir. Tören keşkeğine dâhil olan her birey, bu kültürel ortamın bir parçasıdır.
“Tören Keşkeği Geleneği”, 2011 yılı itibarıyla UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel
Mirasının Temsili Listesi’ne alınmıştır.
Kaynak: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, (t.y.), (Düzenlenmiştir.)

a) Özel günlerde yapılan tören keşkeğinin gelenekselleşme nedenleri neler olabilir?
Düşüncelerinizi paylaşınız.
b) “Tören Keşkeği Geleneği”nin sosyal ilişkilere katkısı hakkındaki düşünceleriniz nelerdir?
c) Toplumda bir yardımlaşma geleneği olarak imecenin birlik ve beraberlik açısından önemini
açıklayınız.
ç) Yardımlaşma ve dayanışma kültürünün gelecek kuşaklara aktarılabilmesi için birey, aile ve
topluma düşen görevler neler olabilir? Önerilerinizi paylaşınız.

348 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü 349