Page 181 - Fen Bilimleri Laboratuvarı Öğretmen El Kitabı

Ekler

EK A: GÜVENLİK İŞARETLERİ

GHS Zararlılık Piktogramları ve Zararlılık Sınıfları ile Anlamları

Risk Piktogramı Anlamı
Patlayıcı maddeler; ani şok, basınç ve yüksek sıcaklık etkisinde çok hızlı büyük ve küçük mik-
tarda basınç, gaz ve ısıyı serbest bırakan kimyasal maddelerdir. Bir patlayıcı madde veya karı-
şım; çevreye zarar verecek sıcaklıkta, basınçta ve hızda gaz üretme hususunda kendiliğinden
GHS01
kimyasal tepkimeye sebep olabilecek katı veya sıvı bir madde veya maddeler karışımıdır. Gaz
oluşturmasalar dahi piroteknik maddeler de bu tanıma dâhildir. Kendiliğinden tepkimeye giren
maddeler veya karışımlar; oksijen (hava) katılımı olmadan dahi güçlü bir ekzotermik ayrışma-
ya uğrayabilecek, termal olarak kararsız sıvı veya katı maddeler veya karışımlardır. Patlayıcı
maddeler, güneş ışığından ve ısı kaynaklarından uzak tutulmalıdır. Darbelerden ve sarsıntılar-
dan korunmalıdır. Kuru ve iyi havalandırılmış ortamda depolanmalıdır. Asetilen, hidrojen, azot
bileşikleri, amonyak, organik peroksitler, perkloratlar gibi kimyasalların etiketleri üzerinde bu
piktogram bulunur. Bu piktogram, aşağıda belirtilen sınıflandırmalarda yer alan tüm kimyasal
madde etiketlerinde bulunur.
Patlayıcı Madde
• Kararsız patlayıcılar 1.1, 1.2, 1.3 ve 1.4. kısımlardaki patlayıcılar
• Kendiliğinden reaktif maddeler ve karışımlar, Tipler A, B
• Organik peroksitler, Tipler A, B

Yanıcı ve parlayıcı maddelerdir. Kolay alev alabilen bu maddeler; güneş ışığından, tüm ısı
ve alev kaynaklarından uzak tutulmalıdır. Güçlü oksitleyicilerden ve kendiliğinden yanmaya
yatkın maddelerden ayrı tutulmalıdır. Alevlenir maddeler, buharlarının havayla karışması so-
nucu kazara oluşabilecek tutuşmaları önlemek için yeterince serin yerlerde depolanmalıdır.
GHS02 Aseton, etil eter, sodyum, potasyum, hidrojen, lityum, asetilen, etil alkol gibi kimyasal madde
etiketlerinin üzerinde bulunur. Bu piktogram, aşağıda belirtilen sınıflandırmalarda yer alan
tüm kimyasal madde etiketlerinde bulunur.
• Alevlenir gazlar, fiziksel zararlılık kategorileri 1, 2
• Alevlenir aerosoller, fiziksel zararlılık kategorileri 1, 2
• Alevlenir sıvılar, fiziksel zararlılık kategorileri 1, 2, 3
• Alevlenir katılar, fiziksel zararlılık kategorileri 1, 2,
• Kendiliğinden tepkimeye giren maddeler ve karışımlar, Tipler B, C, D, E, F
• Piroforik sıvılar, fiziksel zararlılık kategorisi 1
Yanıcı Madde • Piroforik katılar, fiziksel zararlı kategorisi 1
• Kendiliğinden ısınan maddeler ve karışımlar, fiziksel zararlılık kategorileri 1, 2
• Su ile temas ettiğinde alevlenir gaz çıkaran maddeler ve karışımlar, fiziksel zararlı ka-
tegorileri 1, 2, 3
• Organik peroksitler, Tipler B, C, D, E, F

GHS03 Yakıcı ve kolay tutuşabilir maddelerdir. Oksitleyici gaz, oksijen vererek diğer malzemelerin
yanmasına havadan daha fazla neden olan veya katkı sağlayan herhangi bir gaz veya gaz
karışımıdır. Serin ve havalandırması iyi olan yerlerde depolanmalıdır. Güçlü oksitleyici mad-
deler, düşük parlama noktasına sahip oldukları için alevlenir maddelerden uzak tutulmalıdır.
Oksijen, klor, nitrik asit, hidrojen peroksit gibi maddelerin bulunduğu kapların etiketi üzerinde
yer alır. Bu piktogram, aşağıda belirtilen sınıflandırmalarda yer alan tüm kimyasal madde
etiketlerinde bulunur.
• Oksitleyici gazlar, fiziksel zararlılık kategorisi 1
• Oksitleyici sıvılar, fiziksel zararlılık kategorileri 1, 2, 3
Yakıcı Madde • Oksitleyici katılar, fiziksel zararlılık kategorileri 1, 2, 3

180