Page 178 - Fen Bilimleri Laboratuvarı Öğretmen El Kitabı

Hipotez test etme deneyine örnek olarak “Fotosentez hızını etkileyen faktörleri değerlendirir.” kazanımına ilişkin
düzenlenen deney için bir rapor oluşturularak aşağıda verilmiştir.

Örnek Deney Raporu

Adı Soyadı : Deney No. Deney Tarihi Rapor Tarihi
Öğrenci No : Sınıf :
Deneyin Adı: Farklı Dalga Boyundaki Işınların Fotosentez Hızına Etkisi
Teorik Bilgi

Bitkisel fotosentez; bitkinin kloroplast taşıyan kısımlarında gerçekleşen özümleme olayıdır. Işık enerjisi ile klo-
roplastlarda CO gazının indirgenerek organik bileşiklerin üretilmesi olarak tanımlanabilir. Bu olay sırasında su ve
2
enzimler kullanılır; ışık enerjisi, kimyasal bağ enerjisine dönüştürülür.
Işık
C H O + 6O
6CO + 6H O Kloroplast 6 12 6 2
2
2
Fotosentez için CO , H O, ışık, klorofil ve enzimler gereklidir. Fotosentez ile canlıların yaşam ortamındaki CO ve
2
2
2
O dengesi sağlanmaktadır. Bitkiler, besin piramidinin alt basamağını oluşturur. Doğadaki tüm canlıların yaşamı,
2
bitkilerin fotosentez ile ürettiği besin ve enerji dönüşümüne bağlıdır.
Fotosentez hızına etki eden çevresel etmenler; CO konsantrasyonu, sıcaklık, ışık şiddeti, ışığın dalga boyu, H O
2
2
miktarı, bazı kimyasallar ve mineral tuzlardır. Fotosentez hızı, farklı dalga boylarındaki ışıkta farklıdır; kırmızı ve
mor ışıkta yüksek iken yeşil ışıkta düşük değerdedir. Bunun sebebi; kloroplastlardaki klorofil molekülünün kırmızı
ve mor ışığı soğurması, yeşil ışığı ise yansıtmasıdır.
Absorbsiyon/Fotosentez oranı

Işığın dalga boyu (nm)

Deney Malzemeleri

• Su bitkisi • Özdeş kırmızı, yeşil, mor, be- • 3 adet 500 mL’lik beherglas
• Termometre yaz ve sarı renkli ışık kaynağı • 3 adet deney tüpü
• %1’lik bikarbonat çözeltisi • 3 adet cam huni • Makas
• Musluk suyu • Küçük tahta küpler
Deneyin Yapılışı
Verilerin Toplanması ve Problemin Belirlenmesi
Bitkinin büyüme hızı fotosentez hızı ile doğru orantılıdır. Bu nedenle seralarda kışın kapalı havada yeterince gü-
neş ışığı alamayan bitkilerin büyüme hızı düşmektedir.
Farklı dalga boyundaki ışınların sera verimine etkisi nedir?

177