Page 12 - DESEN 9

KİTABIN TANITIMI

Ünite numarası
ve adını gösterir. 1.ÜNİTE
DESENİN TANIMI VE "Resimde bir fikri anlatan şey sadece desendir."
ÇEŞİTLERİ Nicolas POUSSIN (Nikilis PUSSİN)
Ünitede yer alan
kavramlar bu Kavramlar Neler Öğreneceksiniz? Ünite Konuları
bölümde yer alır. • Desen • Plastik sanatlarda desenin tanımını • 1.1. Desen Bilgisi
• Vizör
• 1.2. Desen Çeşitleri
• Desen çalışmalarında görmenin
• Kadraj önemini
• Artistik • Desen çalışmalarında kullanılan araç
gereci
• Kroki • Desen çeşitlerini
• Eskiz

Ünite tanıtım karekodu bu bölümde yer alır. “Neler Ünite Ünite
Etkileşimli kitap, video, ses, animasyon, uygulama, Öğreneceksiniz?” konuları karekodu
oyun, soru vb. ilave kaynaklara ulaşabileceğiniz bu bölümde yer alır. bu bu
karekodu gösterir. Daha fazlası için bölümde bölümde
http://ogmmateryal.eba.gov.tr adresini ziyaret yer alır. yer alır.
edebilirsiniz.

1. ÜNİTE DESENİN TANIMI VE ÇEŞİTLERİ
Ünite numarası 1. DESENİN TANIMI VE ÇEŞİTLERİ
ve adını gösterir. HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
1. Kurşun kalem ve benzer çeşitleriyle yapılan resimlerin hangi isimle ifade edildiğini söyleyiniz.
2. Resim yapmaya ilk hangi malzeme ile başlarsınız?
Hazırlık soruları 3. Bakmakla görmek arasındaki fark ne olabilir, söyleyiniz.
4. Desen kelimesi size neler çağrıştırıyor, fikirlerinizi söyleyiniz.
bu bölümde yer 1.1. DESEN BİLGİSİ
alır. 1.1.1. Plastik Sanatlarda Desen ve Desenin Önemi
Plastik sanatlarda desen; sanatçının nesneyi veya imgeyi, duygusal ve zihinsel algıyla bütünleştirerek Görsel 1.2: Oturan bir figür için küçük bir taslak (Detay), 1510-11, Michelangelo, Metropolitan Müzesi, ABD
yüzey üzerinde bıraktığı özgün iz olarak açıklanabilir. Sanatçı bu izi; çizgi ya da leke kullanarak renksiz,
renkli, tonlu, tonsuz, biçimsel veya hacimsel ifade edebilir. Desen; herhangi bir sanat eserinde imgeleri XV. yüzyılda desenin sanatsal tasarımın temeli olduğu, dönemin önemli sanatçıları Leonardo da Vinci
görselleştirme, nesneleştirme işlevine sahiptir. (Leonardo da Vinçi) ve Michelangelo (Mikelancelo) tarafından ifade edilmiştir (Görsel 1.2). Bu yüzyıl-
Desende en temel ifade biçimi çizgidir. İki nokta arasındaki en kısa iz olarak açıklanan çizgi, sanat ese- larda sanat akademileri kurulmaya başlanmış, resim alanı sanat olarak ifade bulmuş ve akademik bir
rinde hareketin sürekli izi olarak tanımlanabilir. Sanatçı desen çizerken anlatım aracı olarak çoğunlukla anlam kazanmıştır.
çizgiyi kullanır. Çizgi karakteri, sanatçının kimliğinin ve üslubunun önemli bir göstergesidir. Sanat akademileri ve sanatçılar; çizginin bir öge olarak düşünce ve anlatım gücü olduğunu ve desenin,
düşünsel bir çizgi yumağı olarak resim eğitiminde kullanılmasının gerekliliğini anlatmıştır. Sanatçılar
İnsanlık tarihi kadar eski bir anlatım aracı olan resim, ilk çağlardan bu yana gelişerek ilerlemiştir (Gör- eserlerinde, eğitmenler de çalışmalarında deseni uygulamıştır. Desenin, sanat ve sanat eğitimindeki
sel 1.1). Desenin gelişim süreci incelendiğinde Rönesans’ta olgunluk dönemine ulaştığı söylenebilir. yeri için farklı görüşler bulunmaktadır. Bu görüşlerden birkaçı şu şekildedir:
Rönesans ve onun dayandığı antik kurallar, akademik sanat eğitiminin temeli olmuş ve yüzyıllar içinde • Desen, biçimi görme tarzıdır.
şekillenerek günümüze gelmiştir.
• Resimden önce desen bilgisi gereklidir.
• Sanat eğitiminde en önemli aşama, desen çalışmaktır.
• Desen çalışmalarında, doğanın detaylı gözlemlenmesi önemlidir.
• Desen, doğayı gözlemleyerek doğanın kendisini gerçekçi bakış açısı ile göstermektir.
• Desen eğitiminde bir nesnenin dış görünüşünün çizilmesinin yanında, önemli olan detayın onu
oluşturan ögelerin gözlemlenmesi ve çizilmesidir.
Akademik sanat eğitiminin temelinde yer alan desen; plastik değerlerin kavranmasında, estetik tavrın
gelişmesinde aynı zamanda bireyde sanat algısının geliştirilmesinde ve öğretilmesinde önemli yere
sahiptir.
Desen, sadece ressamların ilgilendiği bir anlatım yolu değildir. Plastik sanatların her alanında, her za-
man gerekli bir disiplindir. Birçok sanatçı için desen; nesneyi ve formu kavramanın, incelemenin, özüm-
semenin ve algılamanın önemli bir yolu sayılır. Örneğin Rönesans’tan XIX. ve XX. yüzyıla değin birçok
heykeltıraşın heykellerinin yanında güçlü desenlerinin olduğu bilinmektedir.
Çağdaş Dönem’de sanatçılar desenlerinde daha bireysel bir anlatım biçimi uygulamıştır. Kültürel miras,
kişisel hikâye, çok anlamlılık, kamusal alan ve sosyal yaşamın sınırları sanat alanının içinde daha çok yer
almıştır. Sinema, fotoğraf gibi disiplinler, klasik sanatçılardan alıntılar desene dâhil edilmiştir. Sanatçı
sadece çağa uyum sağlayarak günümüz sanatı için yeni bir dil edinmiştir.
Sanatçı için kalem ve kâğıt her zaman vazgeçilmez araçlardır ve güncelliğini korumaya devam eder.
Yeni pratiklerin klasik ya da geleneksel araçlarla da üretilebileceğini çarpıcı bir şekilde gösteren çizgi ve
Görsel 1.1: Chauvet (Şove) Mağarası, Fransa desen, tek başına da bir yapıt olarak değerlendirilmektedir.
14 15
10