Page 177 - DESEN 9

5. ÜNİTE DESENDE KOMPOZİSYON

Bir resim çalışmasında kompozisyonu oluştururken şu yöntemlerden faydalanılabilir:
● Başlangıçta resim yüzeyinin şekli ve oranını belirlemek önemlidir. Resme ait elemanlar ancak seçi-
len bu sınır içinde belirlenebilir.
● Tercih edilen görüntüyü yüzeye aktarmak için kadraj belirlenmelidir. Bunun için vizör kullanmak
çizimin yüzeye aktarımında kolaylık sağlar.
● Çerçeve, resmin sınırıdır. Çerçeve, sanat eserinin parçası olan ve olmayan arasındaki bir sınırdır.
Bir esere bakıldığında asıl çizim nerede olursa olsun, gözler tüm çerçeveye bir bütün olarak bakar.
Çerçeve için sanatçılar geometrik ve matematiksel ölçülerden faydalanırlar. Her biçimi kullanmış
olsa da en çok dikdörtgen tercih edilir.
● Üçler kuralını kullanmak için resim (fiziksel veya zihinsel olarak) üç yatay parçaya ve üç dikey par-
çaya bölünür. Çizgilerin kesiştiği noktalar, kurala göre göz için doğal odak noktalarıdır. En önemli
ögeleri, yani gözlemlenecek ilk önce bakılması istenen ögeler oraya yerleştirilir (Görsel 5.2).

Görsel 5.2: Dans Sınıfı, 1870, Edgar Degas (Edgır Dega), Metropolitan Müzesi, ABD

● Doğa etütlerinin kompozisyon oluşturmaya katkısı büyüktür. Bu etütler; göz ve bellek becerisini,
matematik koordinasyon duygusunu ve oran-orantı (proporsiyon) bilgisini geliştirir. Zihinde
tasarlanan ve kompoze edilen konu, nesne ve figürler resim yüzeyinin ölçülerine uygun düşen
geometrik düzen içine alınmalıdır.

Sanatçı kompozisyonun ana hatları içinde tüm ayrıntılar dâhil her şeyi yerli yerinde kullanmalıdır. Tüm
kurguyu; yeteneği, bilgisi, hayal gücü ve tekniğinden faydalanarak yapar. Usta ressamların eserlerinin
temelinde de bu yatar. Sağlam bir kompozisyon kurgusu üzerine oturtulan resim, karmaşık veya basit
olsun, kendini her zaman kabul ettirir.

PERFORMANS

Kompozisyon çalışmalarında kullanmak üzere farklı renk ve biçimlerde nesneler toplayarak atöl-
yeye getiriniz.

175