Page 94 - DESEN 9

3. ÜNİTE DESEN ÇALIŞMALARINDA NESNE ETÜTLERİ

3. DESEN ÇALIŞMALARINDA NESNE ETÜTLERİ

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

1. Çevrenizdeki nesnelerin hangi geometrik şekillere benzediğini söyleyiniz.
2. Doğal ve yapay nesnelere örnekler veriniz.
3. Nesnelerin geometrik yapıları hakkındaki düşüncelerinizi söyleyiniz.

4. Doğal ve yapay nesnelerle ilgili bir görsel dosya hazırlayınız.

3.1. DESENDE NESNENİN GEOMETRİK YAPISI

Sanat eserinin unsurları içinde yer alan nesneler, bir sanat eserinin tanımlanabilen bileşenleri veya parça-
larıdır. Bu unsurlar sanat eseri oluşturmak için kullanılan yapı taşlarıdır. Nesne belli bir ağırlığı, hacmi ve
rengi olan her türlü cansız varlık için kullanılan bir kavramdır. Obje kelimesi de aynı anlamı taşımaktadır.
Akademik desen anlayışının önemli bir parçası olan nesne etütleri, desen eğitimi için de önemli bir ba-
samaktır. Nesne çizimleri, realist bakış açısının gelişmesine önemli katkı sağlar. Doğa etütlerinin yanın-
da çeşitli nesnelerin de tek tek çalışılması, kompozisyon oluşturmadan önce yapılması gereken önemli
çalışmalardır.
Sanatçılar eserlerinde kullanmak istedikleri nesnelerin önce tek çizimlerini yaparak nesnelerin yapısını
ve şeklini çeşitli desen yöntemleriyle analiz ederler.
Nesne etüdünde sıkça başvurulan yöntemlerden biri de geometrik yapı analizidir. Geometrik şekiller ve
formlar; kareler, dikdörtgenler, daireler, küpler, küreler ve koniler gibi matematiksel olarak adlandırılmış
şekilleri içerir. Geometrik şekiller ve formlar genellikle insan yapımıdır. Bununla birlikte, birçok doğal
formun da geometrik şekli vardır.
Nesnenin formu ve biçimi bize geometrik yapısı hakkında bilgi verir. Desene başlarken bir nesnenin
geometrik biçimlerle bağlantısı olduğunu görmek ve o bakış açısıyla analize yönelmek gerekir. Daireler,
orta çizgiler, diyagonaller, yaylar, kare, küre ve dikdörtgenlerin yardımıyla nesnenin yapısı çözümlenir
(Görsel 3.1).
Perspektif bilgisi nesnelerin yapısını çözümleme ve kâğıda aktarmada önemli bir yer tutar. Kompozis-
yon kurgusunun bütününde geçerli olan geometrik analiz yöntemi, her bir nesnenin kendi yapısının
çözümü için kullanılır.

Görsel 3.1: Sanat ve Bilim Üzerine Alegori (Detay), 1728, Anthony van Dyck (Entoni van Dayk), British Museum,
İngiltere

92