Page 85 - İMGESEL RESİM 12

İMGESEL TASARIM UYGULAMALARI

• Yaşadığınız bölgede tarihî eser kalıntıları olan uygarlıkların neler olduğunu araştırınız.
• Araştırdığınız uygarlıklara ait sanatsal ve kültürel özellikleri hakkında bir sunum hazırlayarak sınıfta
arkadaşlarınızla paylaşınız.
• Yaşadığınız bölgede ortaya çıkarılan tarihî eser kalıntılarının görsellerini biriktirerek İmgesel
kompozisyon kurgulamak için dosyanızda saklayınız.

Görsel 2.65: Selçuklu Emir Bayındır Kümbeti ve Cami Görsel 2.66: Osmanlı tophane çeşmesi

BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ?
Şanlıurfa’da bulunan ve bilinen en eski insan yapısı eser olan
Göbeklitepe, kazıların başladığı 1995 yılından beri tüm insanlık
tarihini baştan yazdıracak bulgulara sahne olmaktadır. Göbek-
litepe’de hayvan figürlü yontulmuş taşlar, en büyüğü 16 tonu
geçen 3-6 metrelik “T” biçimli sütunlar (dikilitaş) ve 8-30 m ça-
pındaki dairesel yapılar 12 000 yıl öncesine tarihlenmektedir.
Tarım devriminden çanak-çömlek yapımına, hayvanların ilk kez
evcilleştirilmesinden yerleşik hayatın başlamasına kadar uygar-
lık tarihinin ilklerini barındıran Neolitik (Yeni Taş) Çağ’dan (MÖ Görsel 2.67: Göbeklitepe kazı alanı
8000-5500) bile daha eskiye dayanmaktadır (Görsel 2.67).
Bilim adamları, avcı-toplayıcı insanoğlunun yerleşik haya-
ta geçip tarım yapması sonucunda mimari yapıların ve anıtsal
alanların inşa edildiğini düşünüyordu. Oysa tarıma geçilmeden
önce avcı-toplayıcı insanlar tarafından inşa edilen Göbeklitepe
bu düşünceyi altüst etti. Bu devasa taşları buraya taşımak, yont-
mak ve inşa etmek, çok sayıda insan gücü ve hepsini doyuracak
miktarda yiyecek gerektiren zorlu bir iş birliği gerektiriyordu.
Oysa kazıların geldiği noktada bu insanların yerleşik bir hayat
kurduğuna dair hiçbir kanıt bulunamadı. Bu yüzden Göbeklite- Görsel 2.68: Göbeklitepe kazı alanı
pe’nin avcı-toplayıcı insanoğlunun dönemsel bir toplanma, tapınma veya şölen yeri olduğu düşünül-
mektedir. Şayet bu düşünce doğru ise; burayı inşa eden ve burada toplanan insanların sabit ve düzenli
besin kaynaklarına olan ihtiyacı tarımın doğmasına öncülük etmiş olabilir. Bu da Göbeklitepe’yi, uygarlık
tarihinin ve medeniyete giden yolun başlangıç noktası ya da diğer bir deyişle “Tarihin sıfır noktası” yap-
maktadır.
2018 yılında yapılan UNESCO 42. Dünya Miras Komitesi toplantısında Göbeklitepe’nin kalıcı dünya
mirası varlıkları listesine alınmasına karar verildi. Böylece Türkiye’nin bu listedeki varlık sayısı 18’e yüksel-
di. Yine aynı yıl içinde, Göbeklitepe’nin daha iyi korunabilmesi için yürütülen 4000 m² lik çelik çatı çalış-
ması tamamlanarak “Daha eskisi yok.” sloganıyla ziyaretçilere açıldı (Görsel 2.68).

83