Page 17 - MÜZE EĞİTİMİ 12

Görsel 1.4: Osmanlı Evi Müzesi, Bursa Görsel 1.5: Usturlap, 9. yüzyıl, İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi
Müzesi, İstanbul

Müze kavramının önemli bileşenlerinden olan kül-
tür kavramı, bir milletin veya toplumun yaparak
yaşayarak meydana getirdiği maddi ve manevi de-
ğerler bütünüdür. Bunun içine tarih, sanat, din, dil,
bilim gibi unsurlar girer. Sanat, edebiyat ve düşün
eserleri, kendine özgü biçim ve anlamları ile hem
maddi hem manevi kültürün ögeleridir (Görsel 1.4,
1.5 ve 1.6).

Sanat, başlangıcından bu yana insanlı ğın önemli
bir parçası olmuştur. Yaşanılan mekândan giyilen
elbiseye, din enilen müziğe, izlenilen filme, cadde-
l
lerde yer alan heykel ve sembollere kadar hayatın
her alanında sanatsal faaliyetlere rastlanmaktadır.
Sanat; önce millî, sonra evrensel kültürü oluşturur.
Sanatın kültür içinde önemli yer tutmasının nedeni,
onun maddi ve manevi kültürü birlikte yansıtma-
sından ileri gelir. Her sanat eseri, ham maddesi ile
maddi bir varlık iken konusu ile manevi bir varlık
göstergesidir.

Bilim; araştırma bulgularına dayanarak neden ve
sonuç niteliğinde ilişkiler bulan, olay ve olguları
Görsel 1.6: Kıblenüma, 1738, Barunü’l-Muhterî, Türk İslam yöntemlere dayalı olarak çözümleyip genellemele-
Eserleri Müzesi, İstanbul re ulaşmaya çalışan sistematik bilgiler bütünüdür.
Bilimin asıl uğraşı alanı doğa olaylarıdır. Burada
Çağdaş anlamda müze için “İnsana ve yaşadığı doğa olaylarının en genel manasıyla algılanması
çev reye tanıklık etmiş malzemelerin üzerinde araş- gerekir. Yalnızca fiziksel olgular değil; sosyolojik,
tırmalar yapan; bu malzemeleri toplayan, koruyan psikolojik, ekonomik, kültürel vb. bilgi alanlarının
ve edinilen bilgileri paylaşan; eserleri inceleme, hepsi doğa olayları içerisinde yer almaktadır. Kı-
eğitim ve zevk alma doğrultusunda sergileyen; kâr saca, insanla ve çevresiyle ilgili olan her olgu bir
düşünce sinden bağımsız, toplumun hizmetinde, doğa olayıdır. İnsanoğlu, bu olguları bilmek ve ken-
halka açık ve sürekliliği olan kurumdur.” denilebilir.
di yararına yönlendirmek için varoluşundan beri
Özetle müzeler; arkeoloji, sanat, kültür, bilim ala- tükenmez bir tutkuyla ve sabırla uğraşmaktadır.
nındaki ürünlerin yanı sıra insana dair her türlü Bilim, doğal ve sosyal gerçekliğin daha iyi anla-
ürünü toplayan, koruyan, sergileyen ve bunlar ara- şılmasını ve belirli ölçüde de olsa denetlenmesini
sında köprü görevi gören kurumlardır. Aynı zaman- sağlamanın yanında toplumun itici gücünü, üretim
da bu yapılar; eğitim, bilgilendirme ve araştırma biçimini ve gelişmesini belirler. Bir toplumun bilim-
imkânları sunan; öğrenmeyi, yaratıcılığı kolaylaştı- sel alandaki düzeyi, aynı zamanda onun gelişmişlik
ran ve sürekliliği olan mekânlardır. ölçütüdür.

15