Page 281 - SANAT ESERLERİ ANALİZİ 12

Resim

• Türk resim sanatında Batı tarzı resim, 18.yy.ın ikinci yarısın-
da duvar resimlerinde görülmüştür. Batı kaynaklı barok ve
rokoko üsluplarının etkisiyle ortaya çıkan kuru sıva üzerine
tutkal ve suyla karıştırılan boyayla çizilen duvar resimlerinde
çoğunlukla manzara tasvirleri ve kent görünümleri yer alır.
II. Selim döneminde askerî alandaki eğitimin yetkinleştirilme-
si amacıyla Mühendishane-i Berri-i Hümayun’da (1795) re-
sim derslerinin okutulması sanatsal bir ortamın oluşumunda
önemli rol oynamıştır. I. Mahmut, 19.yy.ın başlarında portre-
sini yaptırıp devlet dairelerine astırdı. 1827’de açılan Askerî
Görsel 4.126
“Duvar resmi”, 18.yy. sonları Tıbbiye ve 1834’te açılan Mekteb-i Harbiye’ye de resim ders-
Topkapı Sarayı III.Selim Dairesi leri konuldu. II. Mahmut’un Avrupa’ya gönderdiği öğrenciler
arasında resim öğrenimi için seçilenler de vardı. Daha sonra
Mühendishane-i Bahri Hümayun, Mekteb-i Harbiye (1834)
gibi askerî okulların yanı sıra Abdülaziz ve II. Abdülhamit
dönemlerinde Darüşşafaka (1863) ve Galatasaray Sultanisi
(1868) başta olmak üzere, resim dersleri diğer bazı orta de-
receli sivil okulların programına alınmıştır. İstanbul’da ilk tab-
lolar 20 Şubat 1863’te açılan bir sergide sergilendi. Gerçek
anlamda ilk resim sergisi ise, 1873 yılında Şeker Ahmet Ali
Paşa’nın öncülüğünde açıldı. Sultan Abdülaziz 1871 yılında
heykeltıraş Fuller’e at üzerinde bir heykelini yaptırarak bir ta-
Görsel 4.127
"Yıldız Sarayı Bahçesinden", buyu daha yıkar.
Ahmet Ragıp, • Asker ressamlar olarak anılan askerî okullardan mezun kuşa-
73x92 cm, tuv.üz.yağb., ğın eserlerinde özellikle topografik ve teknik eğitim almaları
MSGSÜ İRHM, İstanbul
sonucu figürsüz, manzara ağırlıklı çalışmalar geniş yer tutar.
Mimari perspektifin ön planda yer aldığı manzaralar, natür-
mort ve az sayıda iç mekân görünümleri 19.yy. Türk resmine
asker ressamlarla giren konular olmuştur. Asker ressamları-
mızın yanında İbrahim Çallı, Nazmi Ziya Güran gibi sanat-
çılar da görülür. Böylece Türk resminde vücuda gelen millî
ruh, asker ressamların dışına çıkar ve sanat hareketlerimizin
başta gelen özelliği olur.

• Çoğunluğunun Darüşşafakalı oldukları anlaşılan ressamlar
Görsel 4.128 Türk resminin “Primitifler”i olarak adlandırılmışlardır. Türk
"Yıldız Sarayı Bahçesinden", Primitif Ressamları Batılı anlamdaki yağlıboya resme geçi-
Ahmet Ragıp, şin birinci evresini oluştururlar. Aldıkları perspektif derslerinin
73x92 cm, tuv.üz.yağb., de etkisiyle doğaya yönelen sanatçılar ayrıntılı olarak doğayı
MSGSÜ İRHM, İstanbul yorumsuz bir fotoğraf gerçekliğiyle eserlerine aktarmışlardır.
Avrupa’ya resim eğitimi için öğrenci gönderme uygulaması
Türk resim sanatının gelişmesine etki eden önemli uygula-
malardandır. Cumhuriyet Dönemi öncesi ressamların büyük
bir bölümü Viyana, Berlin, Londra ve Paris gibi Avrupa’nın
önemli sanat merkezlerinde eğitim görmüşlerdir. 1883’te ku-
rulan Sanayi-i Nefise Mektebinde resim, heykel ve mimarlık
alanında eğitim verilmiştir. Bu okul, 1928 yılında Güzel Sa-
natlar Akademisi, 1982 yılında ise Mimar Sinan Üniversitesi
Görsel 4.129
“Kız Kulesi”, Fahri Kaptan, adını almıştır. Günümüzde eğitimin her kademesinde resim
68x104 cm tuv.üz.yağb. dersleri verilmektedir.
İstanbul Modern Koleksiyonu

278 SANAT ESERLERİ ANALİZİ