Page 45 - SANAT ESERLERİ ANALİZİ 12

1.7. Sanat Eserlerini Yorumlama

Çözümleme aşamasındaki bulgular temel alınarak “Sanatçı alım-
layıcıya ne söylemek istiyor?” sorusuna cevap aranır. Yorumlama,
sanat eserinden anlam çıkarmak ve eseri her açıdan anlamaya
çalışmaktır. Sanat eserinin yapıldığı dönem, sanatçı, kullanılan
plastik ve estetik unsurlardan yola çıkılarak eserde anlatılan fikir
ve duyguların yorumlanma sürecidir. Duyusal bağlantıları, sem-
bolleri, çağdaş ve tarihî anlamları içeren bu yorumlar kişiseldir.

1.7.1. Biçim-Öz İlişkisi

Biçim, bir sanat eserinin maddi varlığını tanımlarken öz ise ese-
rin estetik varlığını açıklar. Diğer bir ifadeyle öz, içeriğin biçim-
lendirilmiş hâlidir. Öz, aynı zamanda vurgulanmak istenen temel
düşünce gibi mesaj özelliği de taşımaktadır. Bir sanat eserinin
başarısı, öz ve biçim ilişkisinin doğru kurulmasına bağlıdır.

1.7.2. Sanat Eserinin Üretildiği Dönemin Özellikleri
Sanatçı, toplumsal yaşamın bir üyesidir. Yaşanan tarihsel, eko-
nomik, politik, felsefi, teknolojik, bilimsel vb. gelişmeler toplumları
ve sanatçıyı etkiler. Bu nedenle sanat eseri döneminin özellikle-
rini taşır.

1.7.3. Sanat Eserinin Anlaşılmasında Sanatçının Özelliklerinin
Önemi

Sanatçının psikolojisinin, kişiliğinin ve öz geçmişinin, ürettiği
eserle kaçınılmaz bir bağı vardır. Plastik ve estetik unsurların
kullanım biçimi sanatçının kişiliğini eserine yansıtır. Sanatçının
eserlerinde tekrarladığı biçimler veya imgeler incelenerek kişisel
yaklaşımları tanımlanabilir. Bu yaklaşımlar sanat eserinin anlaşıl-
ması için ipuçları verebilir.

1.7.4. Sanat Eserinin Geliştirdiği Duygu Durumları
Sanat eseri; insanlarda estetik çağrışımlar uyandırır. Sanat-
çının kendine özgü duygularını, heyecanlarını, hayal gücü-
nü ve yeteneklerini yansıtır. Aynı zamanda insanın duygu,
düşünce ve hayal dünyasını geliştirir. Sanat eseri, kendisine
yönelen, onu kavrayan ve sonuçta eserden estetik bir haz alan
alımlayıcı/izleyici/dinleyici ile başka bir anlam kazanır. Sa-
nat eserinin alımlayıcısı olan insan da birtakım değerlendir-
melerde bulunur ve bu da bir bilgidir. Bu değerlendirmeler;
değer atfetme, değer biçme, eleştirme biçimlerinde olabilir.

42 SANAT ESERLERİ ANALİZİ