Page 112 - TEMEL SANAT EĞİTİMİ 9

4. ÜNİTE

Güneş ışınlarının meydana getirdiği bu renkleri, gökkuşağında da
görebiliriz. Prizma etkisi yapan yağmur damlaları ışıkla buluştuğunda
gökkuşağının yani renk tayfının ortaya çıkmasına neden olur (Görsel
4.8). Gökkuşağı, güneş ışığının (beyaz ışığın) kırılmasıyla ortaya çı-
kan ışık renklerinin bilimsel kanıtlarından biridir.

Görsel 4.8: “Gökkuşağı”
SIRA SENDE

• Newton’ın 1666’da gerçek-
leştirdiği ışık deneyini okul
laboratuvarından temin ede-
ceğiniz bir üçgen prizma ile
atölye ortamında yapınız.

• Deneyin her aşamasını fo-
toğraflayarak kayda alınız.
• Deneyin sonunda ulaştığınız
sonuçları maddeler halinde
yazınız.

Görsel 4.9: “Rengin Algılanması Deneyi”

4.1.2. Renk Çeşitleri
Newton’ın ışık deneyinden sonra, 1731’de J.C. Le Blon doğadan elde edilen pigmentlerin (boyar
maddenin) kırmızı, sarı ve mavi olmak üzere üç temel renkten oluştuğunu tespit etmiştir. Işık renkleri
ile doğadan elde edilen pigmentler farklı özelliklere sahiptir. Sonuç olarak renkleri iki gruba ayırmak
mümkündür:
A) Işık renkleri
B) Pigment (boya) renkleri
A) Işık Renkleri
Özellikle 19. yüzyılda bilim insanları ışık ve renk üstüne
odaklanarak birçok kuram ortaya atmıştır. Bu sayede ışık
ve renk daha anlaşılır duruma gelmiştir. Fizikçi Thomas
Young (öl.1829), renkli lambalarla yaptığı deneylerle renk
tayfındaki renklerin yine aynı tayfta yer alan üç ana renge
indirgenebileceğini göstermiştir. Bu üç renk; ışık ışınlarının
ana renkleri olan kırmızı, mavi ve yeşildir. Young; beyaz
ışığın sadece kırmızı, yeşil ve koyu mavi ile elde edilebile-
ceğini de bulmuştur. Diğer tüm renkler de bu ışık renkleri-
nin aynı ya da farklı miktarlarda birleşmesi ile oluşmaktadır
(Görsel 4.10).
• Kırmızı ışık + yeşil ışık + koyu mavi ışık = beyaz
• Yeşil ışık + kırmızı ışık = sarı Görsel 4.10: “Işık Renkleri”
• Koyu mavi ışık + yeşil ışık = siyan mavisi
• Kırmızı ışık + koyu mavi ışık = magenta kırmızısı

110